Vleermuiskasten voor de mopsvleermuis
In dit artikel:
In maart 2024 plaatsten de Zoogdiervereniging en Bureau Natuurbalans, in opdracht van provincie Gelderland en met medewerking van Geldersch Landschap & Kasteelen, Natuurmonumenten en een particuliere eigenaar, 75 speciale platte vleermuiskasten (Strobel) in vier bosgebieden rond Winterswijk. De opzet volgt een in Duitsland succesvolle methode (met advies van vleermuisexpert Christian Giese): dezelfde hoogte, plaatsing en clustering om snel bezetting door mopsvleermuizen mogelijk te maken.
Monitoring liet vanaf juni 2024 snelle bezetting door andere soorten zien: aanvankelijk een gewone dwergvleermuis, met aantallen die bij opvolgende controles opliepen van 5 naar 12 en 22. Vanaf oktober werden ook gewone grootoorvleermuizen aangetroffen; in februari 2025 trof men geen overwinterende dieren aan. In mei 2025 werd voor het eerst in Nederland een mopsvleermuis in een opgehangen kast gevonden, op circa 2 km van de bekende kraamkolonie uit 2023 — mogelijk een individu uit die kolonie of een solitaire mannetje.
Na het zware noodweer van 2 juli 2025, waarbij ruim 1.000 bomen omwaaiden, nam bij een controle ongeveer twee weken later het aantal in kasten aangetroffen vleermuizen sterk toe: 41 dieren van vier soorten, waaronder een groep van circa 15 gewone grootoorvleermuizen en twee soorten die eerder nog niet in de kasten waren gezien (onder meer de Brandts- en de bosvleermuis). Dit suggereert dat kasten als tijdelijke achtervang kunnen dienen wanneer natuurlijke schuilplaatsen wegvallen, al blijven de onderzoekers terughoudend met definitieve conclusies. Tijdens die controle werden geen mopsvleermuizen aangetroffen.
Begin november 2025 werden opnieuw mopsvleermuizen in een kast aangetroffen — ditmaal twee dieren in één kast, dichter bij de oorspronkelijke kraamkolonie. De verwachting is dat meer mopsvleermuizen de kasten zullen gaan gebruiken. De organisatie benadrukt dat kasten het aanbod aan verblijfplaatsen vergroten maar geen vervanging vormen voor natuurlijk dood hout; het behoud van loshangende schors en afstervende bomen blijft essentieel voor de duurzame bescherming van deze zeldzame soort.