Vier tegen één, maar Wilders wint, en de man van plastic ook
In dit artikel:
Afgelopen donderdag op SBS6 stonden Geert Wilders, Dilan Yeşilgöz, Frans Timmermans en Henri Bontenbal tegenover elkaar in Het Debat van Nederland, met Wilfred Genee als presentator die zich meer mengde in het debat dan neutraal te leiden. Het was het eerste grootschalige, persoonlijke treffen tussen Wilders en zijn rivalen deze campagne, en werd gezien als mogelijke beslissende confrontatie — vergelijkbaar met het veelbesproken debat van 6 november 2023 dat destijds Wilders in de peilingen een draai gaf.
De drie tegenstanders hadden zich eendrachtig opgeworpen als aanklagers van de PVV-leider: Wilders zou onbetrouwbaar zijn, zijn kabinet-Schoof had chaos gebracht en hij kon geen competente ministers leveren. Yeşilgöz, Timmermans en Bontenbal formuleerden dat in scherpe oneliners, met Genee die die toon versterkte door zich neerbuigend over uitspraken van Wilders uit te laten. Maar die gezamenlijke aanval miste effect: Wilders verbleef koel, verdedigde zijn beleidslijnen (zorg, migratie—saldo nul—islam, woningnood), wees op vermeende tegenwerking door coalitiepartners en ambtenaren en stelde vast dat hij in elf maanden niet de erfenis van vijftig jaar kon rechtzetten.
De uitkomst van het debat was eerder een vertoon van onmacht dan een overtuigende ontmaskering. Bontenbal bleef vormvast maar weinig concreet, Yeşilgöz oogde strijdlustig maar concentreerde zich vooral op aanvallen in plaats van eigen beleidsalternatieven te presenteren, en Timmermans leek met grote retorische gebaren te moeten teren op te radicale teksten die hem minder plausibel maken als toekomstig premier. Door hen allen samen Wilders te bestrijden, gaven ze hem juist de hoofdrol en mogelijk het voordeel in de publieke perceptie.
Een onverwacht gevolg kan zijn dat deze tactiek juist ruimte schept voor Rob Jetten (D66). Zijn optimistische, minder inhoudelijk concrete benadering kan kiezers aanspreken die behoefte hebben aan hoop en richting; Jetten hoeft volgens de analyse weinig te doen om daarvan te profiteren. Meer in het algemeen maakt het debat duidelijk dat de cruciale vraag in deze campagne niet alleen is of Wilders herstelt, maar vooral wat CDA en D66 gaan beslissen over hun positie en mogelijke coalities — kwesties die uiteindelijk bepalender kunnen zijn voor wie de volgende premier wordt.