Via WhatsApp geregeld: hoe Curaçao grip verloor op miljoenen aan belastingen
In dit artikel:
Alfonso Trona, hoofd van de landsontvanger op Curaçao, heeft jarenlang persoonlijk ingegrepen in invorderingszaken en betalingsregelingen buiten de vastgelegde procedures om. Controleurs van Stichting Overheidsaccountants Bureau (SOAB) stelden in audits vast dat Trona in tientallen dossiers achterstanden liet wegschrappen, ruimhartige termijnen toestond of voorschotten uitkeerde op nog niet vastgestelde aangiften en teruggaven — soms aan hoge ambtenaren en (voormalige) politici. Veel van die verzoeken zouden niet via formele kanalen maar telefonisch of via WhatsApp bij hem binnenkomen.
De relevante auditrapporten waren door toenmalig minister van Financiën Javier Silvania op 25 maart 2024 naar het parlement gestuurd, maar bleven lange tijd niet publiek. De NOS beschikt over die stukken. SOAB concludeert dat Trona door telkens zelf te beslissen wie wel of geen regeling kreeg, bepaalde belastingplichtigen bevoordeelde en daarbij de regels niet volgde. Waar wettelijke discretionaire bevoegdheid bestaat, schrijft de auditor, moet elke afwijking schriftelijk worden vastgelegd en onderbouwd — dat gebeurde systematisch niet.
Intern scheidde zich volgens de onderzoeken een informele machtspositie af: invorderaars kregen mondelinge opdrachten om beslagleggingen stop te zetten of regelingen aan te passen zonder schriftelijke instructie. Trona verweerde zich met de claim dat hij binnen zijn bevoegdheid maatwerk leverde; controleurs vinden die ruimte niet onbeperkt en benadrukken het ontbreken van documentatie en berekeningen. Medewerkers melden dat Trona verwees naar een intern “laatje” met gevoelige regelingen dat alleen hij kon raadplegen; veel afspraken werden niet gedigitaliseerd en zijn daardoor later niet meer te reconstrueren.
SOAB onderzocht circa honderd risicodossiers en vond miljoenen aan regelingen, saneringen en voorschotten waarbij Trona direct betrokken was. Omdat de steekproef niet representatief is, blijft onduidelijk hoeveel de schatkist in totaal misliep; berekeningen van de NOS schatten dat verlies op tientallen miljoenen euro’s. In geen van de onderzochte dossiers troffen de auditors de noodzakelijke motiveringen of berekeningen aan, waardoor de rechtmatigheid van betalingen niet te verifiëren is.
De affaire leidde tot politieke spanningen: hoewel parlementaire stukken al in maart 2024 waren ingediend, escaleerde de kwestie later toen een geluidsopname van een felle woordenwisseling tussen Silvania en Trona uitlekte; hierop beschuldigen beide partijen elkaar van corruptie. Silvania trad vorige week af. De zaken tonen aan hoe concentratie van macht en gebrek aan administratieve verantwoording binnen de Curaçaose Belastingdienst kunnen leiden tot forse financiële risico’s en verlies van toezicht op publieke middelen.