Vette trekvogels vliegen ver

In dit artikel:

Veel trekvogels zijn momenteel druk bezig met het opslaan van vet als brandstof voor hun lange reis naar het zuiden. Tijdens deze periode kunnen ze hun gewicht soms verdubbelen door enorme hoeveelheden voedsel te eten, voornamelijk om vetreserve aan te leggen. Dit vet is uiterst efficiënt als energieleverancier tijdens non-stop vluchten over uitgestrekte en onherbergzame gebieden, omdat het compact is, veel energie levert en weinig afvalstoffen produceert die vermoeidheid veroorzaken.

Hormonen spelen een belangrijke rol bij het stimuleren van het eetgedrag en het vetopslagproces, waardoor vogels bijna onverzadigbaar lijken. Ook hun lichaamsstructuur past zich aan: bijvoorbeeld de kanoet vergroot zijn maag tijdens het opvetten om snel veel voedsel te verwerken, maar verkleint deze juist tijdens de lange vlucht om gewicht te besparen. Het opgeslagen vet wordt direct naar de spieren getransporteerd als brandstof.

Vogels moeten precies genoeg vet opslaan: te weinig betekent dat ze onderweg moeten stoppen om bij te tanken, wat nadelig is voor de voortplanting, terwijl te veel vet ze traag maakt en kwetsbaarder voor roofdieren. Sommige soorten, zoals lepelaars, maken gebruik van tussentijdse tussenstops om geleidelijk naar het zuiden te reizen, en hoeven daardoor minder extreem te ontvetten.

Ook in Nederlandse tuinen is de trek duidelijk waarneembaar. Zanglijsters en spreeuwen eten zich vol met bessen van struiken als vuurdoorn, vlier en Gelderse roos om zich voor te bereiden op hun kortere trektochten naar bijvoorbeeld Frankrijk of Zuid-Engeland. Zo bereiden diverse vogelsoorten zich op uiteenlopende manieren voor op hun uitdagende en energievretende migraties.