Vertraging bij bevolkingsonderzoek borstkanker neemt toe, meer sterfgevallen

In dit artikel:

De standaardinterval van twee jaar voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker loopt opnieuw op, stelt staatssecretaris Judith Tielen in brieven aan de Tweede Kamer. Sinds 2019 wordt de tweejaarlijkse oproep niet meer gehaald; in 2022 kregen vrouwen gemiddeld na 2 jaar en 8 maanden weer een uitnodiging. De afgelopen twee jaar verbeterde dat iets tot circa 2,5 jaar, maar Tielen verwacht dat de wachttijd weer zal groeien omdat structureel personeelstekort hardnekkig blijft.

Het ministerie, het RIVM en de uitvoerders hebben meerdere maatregelen genomen — van interne scholing en tijdelijke inzet van personeel uit rustiger regio’s tot het minder vaak verplaatsen van de 58 röntgenbussen — maar volgens Tielen zijn “alle mogelijkheden” al benut en blijft werving lastig. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd waarschuwt dat langere wachttijden deelname kunnen belemmeren, vooral voor minder valide vrouwen en mensen met een lagere sociaaleconomische status.

Het RIVM rekende eerder uit dat de vertraging op termijn kan leiden tot ongeveer 30–60 extra sterfgevallen per jaar die anders voorkomen hadden kunnen worden. Tegelijkertijd daalt de deelnamegraad: vorig jaar ondergingen ongeveer 875.000 vrouwen een mammografie in de bus, bijna twee derde van de uitgenodigde groep, iets minder dan het jaar daarvoor. Of het recente datalek bij het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker invloed heeft op deelname, is nog onduidelijk.

Vooruitkijkend: vanaf 2030 krijgen vrouwen met dicht klierweefsel aanvullend een MRI omdat bij hen mammografie minder betrouwbaar is (ongeveer 1 op de 12). Ook wordt gekeken naar inzet van kunstmatige intelligentie, mogelijk vanaf 2028, om tumoren sneller en betrouwbaarder te detecteren.