Verpleegkundige Lucia de Berk zat zes jaar in de cel vanwege zeven moorden die ze niet had gepleegd
In dit artikel:
Lucia de Berk, de Haagse verpleegkundige die in 2003 tot levenslang werd veroordeeld voor meerdere kindermoorden maar later onterecht bleek te zijn, is op 63‑jarige leeftijd overleden na een kort ziekbed. De Berk zat zes jaar in de gevangenis en wachtte na haar vrijlating nog anderhalf jaar thuis op de herziening van haar vonnis; in 2010 werd ze uiteindelijk vrijgesproken. Haar gevangenschap en de juridische strijd eisten een tol: na een mislukte cassatie kreeg ze een herseninfarct waardoor haar rechterhand gevoelloos bleef, en ze leefde de laatste jaren teruggetrokken nabij het Zuiderpark in Den Haag.
De zaak werd jarenlang beschouwd als een van de grootste gerechtelijke dwalingen in Nederland. In het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag waren meerdere onverklaarbare sterfgevallen van zuigelingen gevallen in afdelingen waar De Berk werkte; ze werd in het publieke debat als verdacht aangemerkt – mede door haar afwijkende interesses zoals het leggen van tarotkaarten – en uiteindelijk veroordeeld voor zeven moorden en drie pogingen tot moord. Het bewijs dat haar aanwezigheid als schakel aantoonde, berustte echter op gebrekkige statistische berekeningen. Het Openbaar Ministerie liet een kansberekening maken die de mogelijkheid van toeval vrijwel uitsloot; critici wezen erop dat die berekening onjuiste aannames bevatte.
Onder meer econometrist Aart de Vos en statistici zoals Richard Gill toonden later aan dat de kans op louter toeval veel groter was dan in de oorspronkelijke berekeningen werd voorgesteld. Ton Derksen speelde een belangrijke rol bij het agenderen van de zaak en het aanzwengelen van heronderzoek; RIVM‑toxocoloog Jan Meulenbelt concludeerde bij nader onderzoek dat baby Amber niet aan digoxinevergiftiging was overleden maar een natuurlijke dood stierf, waarmee het cruciale schakelbewijs viel.
De zaak van De Berk heeft sindsdien veel aandacht gekregen als waarschuwing voor onzorgvuldige interpretatie van statistiek en voor de gevaren van publieke veroordeling. De Berk zelf wilde het drama later niet meer aan de orde stellen, ook niet in relatie tot vergelijkbare zaken zoals die van de Britse verpleegkundige Lucy Letby.