Veroorzaakte elektrische auto de brand in de Fremantle Highway? 'Geheimhouding onderzoeksrapport tegen internationale regels'
In dit artikel:
Het definitieve Panamese onderzoeksrapport naar de brand aan boord van de car carrier Fremantle Highway is beschikbaar voor de IMO, maar niet openbaar gemaakt. Dat leidt tot onbegrip bij maritiem jurist en SOLAS-expert dr. Frank Stevens (Erasmus Universiteit): volgens hem druist het achterhouden van het eindrapport in tegen internationale afspraken over veiligheid op zee.
De brand vond plaats in de nacht van 25 juli 2023 op het schip van de Japanse rederij Shinwa Kaiun Kaisha. Eén matroos kwam om het leven. Het schip vervoerde 3.784 auto’s, waarvan bijna 500 elektrische voertuigen; de brand dreigde te leiden tot grote milieuschade en veel ladingverlies. De Panamese autoriteiten voerden het onderzoek uit omdat de Fremantle Highway onder de Panamese vlag voer. Hun final report is in mei aan de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) gestuurd, maar Panama en de IMO weigeren het rapport publiek te maken. Ook verzoeken van media en derden om inzage werden afgewezen. De Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid werkte wel samen in het onderzoek en Nederland als IMO-lid heeft toegang tot het rapport, maar het ministerie zegt dat de inhoud eigendom is van Panama en de IMO en niet vrijgegeven mag worden of aan de Tweede Kamer hoeft te worden verstrekt.
Stevens verwijst naar het SOLAS-verdrag, dat lidstaten verplicht onderzoeksresultaten over incidenten die levens bedreigen openbaar te maken. Hij vindt het opvallend dat de IMO dit besluit niet corrigeert en dat andere betrokken landen de geheimhouding lijken te accepteren. Ook wijst hij op het verschil met landen als Liberia, waar dergelijke onderzoeken wel publiek worden gemaakt. Stevens merkt bovendien op dat de samenstelling van de IMO-top — sinds 2024 een Panamees als secretaris-generaal — de situatie weinig hoopvol maakt voor afdwinging.
De inhoud van het rapport is juist relevant omdat het aanwijzingen kan geven over de oorzaak en bruikbare lessen voor scheepvaart en autotransport. Verzekeraars en experts zien een groeiend patroon van branden op autotransportschepen nu het aantal overzees vervoerde elektrische voertuigen toeneemt. IUMI, het internationale verbond van scheepvaartverzekeraars, waarschuwt dat hoewel nog geen enkel incident exclusief aan een EV is toe te schrijven, het mogelijk is dat een lithiumbatterij de ontstekingsbron was. Zij pleiten onder meer voor lagere laadtoestanden van batterijen tijdens transport en herziening van blustechnieken: conventionele schuimsystemen blijken beperkt effectief tegen dergelijke branden.
Bemanningsleden rapporteerden dat rond 23:10 uur het alarm afging, later werd door de brug expliciet gemeld dat het om een "electric vehicle battery fire" op een cargodek ging. Pogingen van de bemanning om het vuur met schuim te doven faalden door de intense hitte en de aard van de vlammen. Voor de reder en verzekeraars heeft vaststelling van de ontstaanswijze ook grote financiële gevolgen: als de lading (een EV) de oorzaak was, raakt dat aansprakelijkheid en schadeclaims.
De zaak benadrukt twee knelpunten: de noodzaak van transparantie bij maritieme incidentonderzoeken en het snelle vraagstuk hoe elektrische voertuigen veilig over zee vervoerd en bestreden moeten worden. Terwijl de KVNR zegt dat de IMO actief werkt aan aangescherpte vervoers- en brandbestrijdingseisen, blijft het precieze Panamese oordeel achter de gesloten deuren — met gevolgen voor veiligheidsmaatregelen, aansprakelijkheid en beleidsvorming.