Vermeend brein achter aanslag: 'Nord Stream was een legitiem doel'
In dit artikel:
De Oekraïner Volodymyr Z. is kort na een eerdere aanhouding opnieuw opgepakt als verdachte van de aanslag op de Nord Stream-gaspijpleiding in september 2022. Duitse onderzoekers hebben al langer zeven verdachten in beeld; het gaat volgens hen allemaal om Oekraïners, maar de precieze rol van Oekraïense instanties blijft omstreden.
Nieuwsuur sprak in Oekraïne met Roman Tsjervinsky, die door onderzoeksjournalisten eerder is aangeduid als medeorganisator van de sabotage. Tsjervinsky bevestigt niet dat hijzelf of de opgepakte mannen direct hebben deelgenomen, maar verdedigt hun handelen: volgens hem was het doel het verzwakken van Rusland, dat zijn oorlogvoering deels financiert met inkomsten uit gas en olie. Advocaat Timoteush Paprocki, die Volodymyr Z. bijstaat, weigert eveneens details over betrokkenheid te geven maar stelt dat zijn cliënt onschuldig is en dat het aanvallen van Russisch staatsbezit door een Oekraïense burger in oorlogssituatie juridisch te rechtvaardigen valt.
Achtergrondonderzoek wijst uit dat Oekraïne al vóór de invasie plannen had om Russische energie-infrastructuur aan te pakken en deze plannen na 2022 versnelde. Tsjervinsky, die in 2020 uit de militaire inlichtingendienst werd ontslagen en na de invasie bij de special forces terechtkwam, zou betrokken zijn geweest bij de voorbereiding van de operatie en het samenstellen van een team duikers.
Internationaal leidde de aanslag tot gevoeligheden: Westerse landen wilden Oekraïne niet openlijk beschuldigen uit angst steun voor militaire hulp te ondermijnen, terwijl Duitsland juist duidelijk eiste dat de daders verantwoordelijk gesteld worden omdat de pijplijn ook Duitse kritieke infrastructuur trof en miljarden schade veroorzaakte.
Z. reisde naar Polen en werd daar gearresteerd; in Polen wordt hij door velen als een held gezien en media meldden dat de minister van Buitenlandse Zaken hem asiel en zelfs een medaille toekent. Tsjervinsky hoopt dat Polen niet uitlevert: volgens hem handelde Z. binnen zijn opdracht om de Oekraïense onafhankelijkheid en burgerlevens te beschermen.