Verkiezingscampagne is gehandicapt zolang Wilders afwezig is
In dit artikel:
Geert Wilders heeft vrijdagavond besloten al zijn campagneactiviteiten te staken uit vrees voor een terreurdreiging, waardoor de Nederlandse verkiezingsstrijd ineens grotendeels om zijn afwezigheid draait. De PVV-leider, die samen met de Belgische premier Bart De Wever doelwit was van een in België opgerolde terreurcel (twee gearresteerde Tsjetsjenen van 18 en 23 jaar), zegt een slecht gevoel te hebben en blijft thuis; daardoor ontbreekt hij ook in het RTL-debat van zondag en was hij al afwezig in het Radio 1-debat van vrijdag.
Zijn afwezigheid ontregelt de campagne: andere partijleiders wilden juist Wilders, koploper in de peilingen, rechtstreeks aanspreken op het regeringsbeleid en fouten van de afgelopen jaren. Nu die confrontatie niet kan plaatsvinden, verschuift de dynamiek naar onderlinge aanvallen tussen midden- en rechtse partijen en ontbreekt de gebruikelijke verantwoording van de zittende macht. Bovendien raakt de dreiging direct aan de thema’s waarmee Wilders campagne voert, zoals migratie en islam/terrorisme, waardoor de gevoeligheid van het onderwerp hoog is.
Politieke kampioenen reageren voorzichtig. VVD-leider Dilan Yesilgöz stelde voor het debat zo nodig op een geheime locatie door te laten gaan zodat Wilders alsnog kon deelnemen. Tegelijkertijd vrezen concurrenten dat Wilders door zijn afwezigheid en de media-aandacht sympatie kan oogsten en het onderwerp continu in het nieuws houdt, waardoor hij zonder eigen campagnemoves zichtbaar blijft. Een precedent bestond al in 2017, toen Wilders tijdelijk zijn campagne staakte na een beveiligingsincident; ook toen leverde die pauze zowel medeleven als later kritische geluiden op.
De situatie legt ook bloot hoezeer PVV draait om Wilders persoonlijk: intern erkenden tegenstanders dat de partij vrijwel niet zonder hem functioneert, wat kiezers mogelijk zal opvallen nu hij van het toneel is. Pollonderzoek (Ipsos I&O) laat zien dat Wilders’ kiezers potentieel weg kunnen stromen naar partijen als JA21, BBB, Forum voor Democratie en de VVD, waardoor zetelverlies voor de PVV reëel is.
Al met al zorgt de terreurdreiging voor onvoorspelbare, verstoorde campagnemomenten en strate‑gische onzekerheid; partijen spreken van ‘onbekende wateren’ en weten nauwelijks hoe de komende dagen het verkiezingsbeeld gaan vormen.