Verkiezingen in New York kunnen de toekomst van de Democraten bepalen
In dit artikel:
Op 4 november stemmen New Yorkers een nieuwe burgemeester: de belangrijkste concurrentiestrijd concentreert zich tussen de progressieve nieuwkomer Zohran Mamdani en de ervaren politicus Andrew Cuomo; Republikein Curtis Sliwa blijft met ongeveer 15 procent in de peilingen ver achter. De uitkomst van deze race heeft niet alleen lokaal belang — de burgemeester van New York beheert een stad van 8,5 miljoen mensen, een budget van circa 112 miljard dollar en 300.000 werknemers — maar kan ook richtinggevend zijn voor de verdeelde Democratische partij nationaal en voor de strategie richting de midterms van 2026.
Mamdani, sinds 2021 actief in het staatsparlement, profileert zich als jonge, linkse kracht die betaalbaarheid centraal zet. Zijn voorstelpakket bevat onder meer gratis openbaar vervoer, een huurbevriezing, gratis kinderopvang tot vijf jaar, een stadsminimumloon dat stijgt naar 30 dollar per uur voor werknemers binnen de stadsgrenzen, en stadsgerunde supermarkten met lagere prijzen. Die ambitie spreekt brede groepen aan — jongeren, etnische minderheden en zelfs delen van de financiële wijk — en bezorgde hem een ruime winst in de Democratische voorverkiezingen in Brooklyn, Queens en Manhattan.
Cuomo — officieel als onafhankelijke kandidaat op de stembiljetten, feitelijk een Democraat — verloor de voorverkiezing maar besloot door te gaan op basis van steun in Staten Island en The Bronx. Hij blijft voor veel kiezers een effectieve bestuurder met een staatspalet vol beleidsresultaten: legalisering van het homohuwelijk, verhoging van het minimumloon naar 15 dollar, en grote infrastructuurprojecten. Tegelijk blijft zijn imago gehinderd door beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag die in 2021 tot zijn aftreden leidden; hij ontkent kwaadwilligheid en spreekt van politieke motieven.
Mamdani draagt ook ballast: vroegere uitspraken over het ’defund the police’-beleid en een oproep om de “intifada te globaliseren” hebben tegenstanders materiaal geleverd om hem als onbetrouwbaar of zelfs antisemitisch af te schilderen. Hij is lid van de Democratic Socialists of America, een organisatie met radicalere nationale eisen (zoals terugtrekking uit de NAVO en radicaal migratiebeleid), maar zegt dat zijn stedelijke platform niet identiek is aan alle DSA-standpunten.
De peilingen geven Mamdani momenteel een voorsprong van 8 tot 24 procentpunten. Zijn campagne haalde steun van progressieve kopstukken als Bernie Sanders en Alexandria Ocasio-Cortez, maar ook van establishmentfiguren zoals gouverneur Kathy Hochul en fractieleider Hakeem Jeffries. Cuomo wordt gesteund door namen als Bill Clinton, huidig burgemeester Eric Adams en Michael Bloomberg; ook opiniepagina’s zoals die van The Washington Post uiten voorkeur voor zijn kandidatuur.
Analisten waarschuwen dat een overwinning van Mamdani de nationale Democratische coalitie verder kan splijten en mogelijk een felle reactie van ex-president Trump uitlokt, die al dreigt met het blokkeren van federale gelden. Veel kiezers prijzen Mamdani om zijn energie en veranderingstaal, terwijl ze sceptisch blijven over de uitvoerbaarheid van al zijn voorstellen — en rekenen op institutionele tegenkrachten (stadsraad, staat, gouverneur) om excessen te beperken.
Op 4 november zijn de stembureaus open van 06:00 tot 21:00; de eerste resultaten worden snel na sluiting verwacht.