NU+ | Veiligheidsstrategie VS zet relatie met Europa op scherp: 'Aanval op samenleving'
In dit artikel:
De Amerikaanse national security strategy die vrijdag werd gepubliceerd zet de relaties tussen Washington en Europa verder op scherp. In het document waarschuwt de regering-Trump dat Europese samenlevingen door migratie en demografische veranderingen “uitgewist” dreigen te worden, pleit het voor minder Europese afhankelijkheid van Amerikaanse defensie en spreekt het zich uit tegen verdere uitbreiding van de NAVO — een gevoelig standpunt nu Oekraïne streeft naar lidmaatschap.
Europa reageert verontwaardigd: Poolse premier Donald Tusk vroeg retorisch of er iets veranderd is en hield de VS voor dat “Europa je naaste bondgenoot, niet je probleem” is; Europarlementariër Brando Benifei noemde het document een aanval op de EU. Analisten zien in de tekst meer dan beleidslijnen: Michel Michaloliákos (Haagsch Instituut GeopolitiekNu, Universiteit Leiden) omschrijft het stuk als een ideologisch pleidooi dat de Amerikaanse invloed op Europese samenlevingen wil vergroten, onder meer door het promoten van zogeheten patriarchale partijen — wat neerkomt op steun aan radicaal-rechtse formaties zoals de AfD. Volgens Michaloliákos is het doel verdeeldheid te zaaien en landen individueel beter te kunnen beïnvloeden.
Amerikakenner Andrew Gawthorpe wijst erop dat de harde toon niet losstaat van Trumps eerdere confrontaties met EU-lidstaten — van handelsconflicten tot opmerkingen over Groenland — en dat de migratiestress aansluit bij Trumps binnenlandse retoriek. Tegelijk benadrukt hij dat zo’n strategiepapier volgens Amerikaanse praktijk vooral de grote lijnen aangeeft en niet per se onmiddellijk tot nieuwe acties leidt. De publicatie bevat ook passages die het belang van samenwerking met Europa erkennen, waardoor het document ambivalent blijft.
Desondanks waarschuwen experts dat Europa alarmbellen moet horen: als Washington dit als basis neemt voor nieuw defensiebeleid, zouden Europa en Oekraïne kwetsbaar zijn zonder Amerikaanse steun. Als reactie pleiten deskundigen voor een versnelde opbouw van Europese militaire capaciteiten, verbetering van inlichtingen en wapenindustrie en het zichtbaar maken van Europa’s economische belang voor de VS, bijvoorbeeld als grootste markt voor Amerikaanse digitale diensten.