Veelbelovende Nederlandse bedrijven vallen noodgedwongen in Amerikaanse handen
In dit artikel:
Veel Nederlandse start-ups groeien afhankelijk van Amerikaans durfkapitaal, omdat in Europa en specifiek Nederland onvoldoende grote investeringsrondes mogelijk zijn. Mews, Nederlands jongste unicorn met een waardering van 1,2 miljard dollar, werd opgericht in Tsjechië, heeft een hoofdkantoor in Nederland en genereert het meeste omzet in Europa, maar moet voor verdere groei naar Amerikaanse investeerders en markten uitwijken. Uit onderzoek van Follow the Money blijkt dat twee derde van grote investeringen (boven 100 miljoen dollar) in Nederlandse start-ups van buiten Europa komen, vooral uit de VS, terwijl Europese investeerders relatief weinig bijdragen, wat Nederland kwetsbaar maakt voor kennisvlucht en verlies van besluitvorming aan Amerikaanse partijen.
De kloof in groeifinanciering komt door beperkingen in Europese regelgeving die marktuitbreiding en productaanpassingen bemoeilijken, maar ook doordat Europese investeerders risicomijdender zijn en Amerikaanse durfinvesteerders doorgaans bereid zijn meer risico te nemen. Daarnaast ontbreekt in Nederland een krachtig investeringsbeleid; in vergelijking met landen als Frankrijk en Italië is er minder publiek en privaat kapitaal beschikbaar voor latere groeifases van start-ups. Pensioenfondsen investeren bijvoorbeeld nauwelijks in durfkapitaalfondsen vanwege de kleinschaligheid en arbeidsintensiteit daarvan, wat de financiële infrastructuur voor grote investeringen bemoeilijkt.
Initiatieven zoals Invest-NL proberen deze impasse te doorbreken door samen met pensioenfondsen te investeren in sectorale fondsen, maar brancheleiders pleiten voor een nationale investeringsbank met een budget van circa 10 miljard euro om het Nederlandse start-up-ecosysteem te versterken en meer institutionele beleggers aan te trekken. Ook wordt gehamerd op een Europese geïntegreerde kapitaalmarkt en juridisch kader om zelfstandigheid van Amerikaanse kapitaalstromen te vergroten. Ondernemers zoals Matthijs Welle (Mews) benadrukken echter dat de urgentie hoog is en wachten op verbetering in Europa vaak te langzaam gaat, waardoor de focus nu vooral op de VS ligt. Dit illustreert de huidige spanningen in het Europese ondernemersklimaat, waarin de beschikbaarheid van groeikapitaal en ondersteunende beleidsmaatregelen cruciaal blijken voor het behoud van innovatieve bedrijven en technologische kennis in Nederland en Europa.