Vanuit de PVV-fractie worden in het geheim met AI racistische ideeën gepromoot

zaterdag, 11 oktober 2025 (00:00) - De Groene Amsterdammer

In dit artikel:

PVV‑fanpagina’s op social media gebruiken levensechte AI‑beelden en -video’s om angst te zaaien en steun voor de partij te mobiliseren. Een onderzoek van De Groene Amsterdammer samen met de Data School (Universiteit Utrecht) toont dat zulke posts — vaak foto‑realistische beelden van knappe, jonge blonde vrouwen die zogenaamd worden bedreigd door migranten, idyllische ‘Henk en Ingrid’‑gezinnen en dramatische asiel‑scènes — grotendeels zijn gemaakt met OpenAI’s beeldgenerator Sora. Via watermerken en openbare promptlogs konden de onderzoekers 174 prompts achterhalen waarmee 333 verschillende beelden zijn geproduceerd.

Twee PVV‑parlementariërs blijken direct betrokken: Maikel Boon is eerder betrapt op het beheren van vergelijkbare fanpagina’s en is via het Sora‑gebruikersaccount ‘wolftour’ te koppelen aan talloze afbeeldingen die later op PVV‑gerelateerde kanalen verschenen. Een andere pagina, ‘Wij doen GEEN aangifte tegen Geert Wilders’, is afkomstig van parlementslid Patrick Crijns; die pagina kende na de val van kabinet‑Schoof sterke heropleving en groeide in korte tijd van zo’n 80.000 naar 123.000 volgers. Veel posts werden massaal bekeken — sommige AI‑video’s bereikten honderdduizenden kijkers — en de content circuleert ook via Instagram en TikTok.

De patronen zijn eenduidig: prompts schetsen een wensbeeld van de ‘ideale PVV‑stemmer’ (frequent: jonge, blond ogende vrouw) en contrasteren die met etnisch aangeduide groepen die als bedreiging worden neergezet. Video’s zoals ‘Nederland in 2050’ (met OpenAI‑watermerk) visualiseren een apocalyptisch, door migratie vermeend veranderd land en werden honderdduizenden keren bekeken. Veel afbeeldingen claimen niet of onduidelijk dat ze met AI zijn gemaakt, waardoor gebruikers erop reageren alsof het foto’s van echte gebeurtenissen zijn.

Onderzoekers waarschuwen dat dit een klassieke populistisch‑rechtse strategie is: angst oproepen om polarisatie en wij‑zij‑denken te versterken, wat op zijn beurt stemmen kan opleveren. Justice for Prosperity‑onderzoeker en oud‑AIVD’er Jelle Postma schetst hoe realistische AI‑beelden emotie produceren die makkelijk kan omslaan in haat of geweld wanneer die narratieven consistent worden gevoed. Fabio Votta (UvA) en de CampAIgn Tracker constateren dat PVV‑fanpagina’s veruit het meest actief zijn met fotorealistische AI‑campagnematerialen binnen het Nederlandse Facebook‑ecosysteem.

Technische en politieke knelpunten versterken het effect: Sora‑accounts zijn standaard openbaar, waardoor makers en prompts traceerbaar zijn, maar dat gebeurde pas door zorgvuldig onderzoek. Tegelijkertijd raakt de content niet onder alle nieuwe regels: Meta verbood recent politieke advertenties, maar ogenschijnlijk ‘organische’ fanpagina’s en influencerachtige posts vallen buiten dat verbod en worden door algoritmes vaak beloond met hoge zichtbaarheid. Daardoor blijven emotionele en schokkende contentstrategieën effectief en moeilijk te reguleren.

Kortom: de combinatie van makkelijk toegankelijke generatieve AI, open instellingen die creaties en prompts openbaar maken, en georganiseerde inzet door personen dicht bij de partij zorgt voor een krachtige en grotendeels ongereguleerde propaganda‑machine op Nederlandse sociale media — met duidelijke politieke intentie en meetbare impact.