Van vlekvrij naar faalkundig: zo leer je fouten te maken als leider
In dit artikel:
Remko van der Drift pleit in zijn boek Leidinggeven met falen en opstaan voor een leiderschapsstijl die fouten niet wegwuift maar benut. In plaats van reflexmatig te controleren en te beschuldigen wanneer iets misgaat, moeten leidinggevenden ruimte creëren voor kwetsbaarheid, openheid en het gezamenlijke leerproces. Fouten zijn volgens hem geen blamage maar brandstof: ze onthullen risico’s, stimuleren creativiteit en leiden tot sneller leren en betere oplossingen.
Een centraal thema is dat eerlijk toegeven van missers vertrouwen kan versterken. Van der Drift schetst leiders die in teamoverleggen hun eigen fout erkennen, met uitleg over de gevolgen en hoe ze het voortaan anders willen doen. Dat werkt vaak opluchtend voor het team en moedigt anderen aan ook misstappen te delen. Cruciaal daarbij is het opbouwen van faal-veiligheid: afspraken over hoe mislukking wordt besproken en geëvalueerd, zodat de natuurlijke reflex om schuldigen te zoeken plaatsmaakt voor constructieve analyse.
Het boek roept ook op om actief tegengeluid te vragen. Een afdeling vol jaknikkers remt ontwikkeling; door kritische geluiden een vaste plek in processen te geven en ernaar te handelen ontstaan vaak verrassende verbeterkansen. Van der Drift koppelt dit aan een cultuurverandering: weg van het geïdealiseerde “Vlekvrij Wonderland” — waar alles perfect lijkt maar innovatie stagneert door angsten — naar een omgeving waarin risico’s nemen wordt beloond.
Van der Drift wijst verder op het belang van het loslaten van ego. Wie altijd bevestiging zoekt en zich identificeert met onfeilbaarheid, ondermijnt de bereidheid tot eerlijk spreken. Hij adviseert een praktisch “ego-dieet”: minder bewijsdrang, meer menselijkheid en verantwoordelijkheid op individueel niveau.
Het boek is ook een praktische handreiking: korte werkvormen en oefeningen die leiders morgen kunnen toepassen. Een voorbeeld: start een vergadering met het benoemen van een eigen fout, inclusief emoties en concrete verbeterafspraken, en bespreek daarna gezamenlijk hoe vergelijkbare missers systematisch aangepakt kunnen worden. Van der Drift illustreert zijn punt met herkenbare anekdotes en een luchtige toon, waardoor het boek eerder coachend dan prekerig overkomt.
Kortom: falen leren zien als strategische hulpbron kan zowel de efficiency als het eigenaarschap vergroten. Dit sluit aan bij onderzoek naar ‘psychological safety’ waarin openheid en vertrouwen innovatie en prestaties bevorderen. Het boek is bedoeld voor managers, teamleiders en HR-professionals die willen doorgroeien door menselijkheid en lef toe te laten — en die bereid zijn eerst zelf een fout te durven toegeven. Welke misstap durf jij als eerste te delen?