Van Quickenborne spreekt al ruim 39 uur om wet tegen te houden waarbij fiscus automatisch financiële gegevens scant
In dit artikel:
Vincent Van Quickenborne (Open VLD) voert al de vijfde dag ononderbroken het woord in de Kamercommissie Financiën om de behandeling van een wetsvoorstel te vertragen dat de fiscus automatisch bankgegevens wil laten kruisen met andere data. Sinds dinsdag 14 uur spreekt hij onafgebroken; in totaal rekte hij zijn tussenkomsten over verschillende zittingen al tot minstens 39 uur uit (ook op 21 oktober, 5, 12 en 18 november sprak hij langdurig). Vorige week hield hij het 11 uur vol; ook ditmaal verwachten collega’s dat hij doorgaat tot hij stilvalt.
Het debat draait om een nieuw controlesysteem waarbij halfjaarlijkse banksaldi van alle Belgen — gekoppeld aan informatie over lonen, leningen en vastgoed — met databanken worden vergeleken via datamining en algoritmes. Het doel is verdachte patronen sneller te detecteren, waarna ambtenaren dossiers handmatig kunnen opvolgen. Dat zou verder gaan dan de huidige praktijk, waarin banken enkel bij concrete fraudevermoedens mogen worden geconsulteerd.
Kritiek komt onder meer van de Gegevensbeschermingsautoriteit en de Raad van State, die waarschuwen voor privacy‑inbreuken en foutieve signalen. Tegenstanders bestempelen het plan als ‘Money Control’ en zien parallellen met het omstreden ‘Chat Control’ in Europa: automatische, massale screening “voor het geval dat”. De regering stelt dat de maatregel zich beperkt tot georganiseerde misdaad, maar tegenstanders vinden die beperking onvoldoende verankerd in de tekst en vrezen dat kunstmatige intelligentie wordt ingezet — iets de regering ontkent.
Van Quickenborne noemt de bedoeling om “alle bankrekeningen van álle 11 miljoen Belgen in 1 databank te stoppen” problematisch en stelt dat dit het vermoeden van onschuld ondergraaft. Zijn vertragingsstrategie — filibusteren — benut een Belgische commissiepraktijk: eenmaal aan het woord mag een parlementslid onbeperkt blijven spreken. De commissie heeft een noodprocedure, maar wil die vooralsnog niet toepassen; de meerderheid plant zelf langdurig vergaderen om hem uit te putten.
Tijdens zijn toespraak probeerde Van Quickenborne de tijd creatief te vullen (onder meer met stamboomverhalen van collega’s en het laten bezorgen van pizza’s). De tactiek heeft impact: door het onderwerp langdurig op de agenda te houden wordt druk uitgeoefend om de wet vóór 1 januari — de gebruikelijke ingangsdatum van fiscale regels — niet of niet tijdig door het parlement te krijgen.