Van Marokko tot Nepal: waarom Gen Z massaal de straat op gaat
In dit artikel:
In de Marokkaanse plaats Lqliaa kwamen deze week bij confrontaties tussen politie en jonge demonstranten drie mensen om het leven; die rellen maken deel uit van dagenlange jongerenprotesten verspreid over minstens zeven landen. De opstanden bereikten recentelijk onder meer Jakarta (Indonesië), Kathmandu (Nepal), Manilla (Filipijnen), Antananarivo (Madagaskar), Lima (Peru) en steden in Kenia. Bij sommige acties viel zwaar letsel en vele doden: in Nepal verloren naar schatting 72 mensen het leven, in Madagaskar minstens 22.
Achter de wereldwijde ontlading liggen zowel lokale aanleidingen als gedeelde thema’s. Per land variëren de directe triggers — bezuinigingen op onderwijs en zorg in Indonesië, protest tegen een socialemediaverbod en corruptiebeschuldigingen in Nepal, overstromingsschade en corruptie in de Filipijnen — maar jongeren klagen overal over hetzelfde bredere probleem: beperkte toekomstperspectieven, hoge jeugdwerkloosheid en bestuurlijke corruptie. In landen als Marokko, Madagaskar en Kenia is de werkloosheid onder jongeren bijzonder hoog. Demografische factoren spelen mee: in Nepal is bijna de helft van de bevolking jonger dan 25, in Marokko ruim 40 procent en in Madagaskar ongeveer 60 procent, wat een grote groep ontevreden jongeren creëert als er te weinig kansen zijn.
Sociale media fungeren als katalysator: ze maken het eenvoudig en snel om emoties te delen en acties te organiseren, waardoor individuele onvrede sneller kan omslaan in massale, gezamenlijke verontwaardiging. Sociologen wijzen erop dat protesten elkaar inspireren — voorbeelden uit het verleden zoals de Arabische Lente en Fridays For Future tonen hoe mobilisatie zich transnationaal kan verspreiden. Ook de generatiekenmerken van Gen Z — opgegroeid met een constante stroom crisisbeelden over klimaat, oorlog en ongelijkheid — versterken het gevoel van urgentie en groepsgebonden emotie.
In Nederland nam ook het straatactivisme onder jongeren toe: 44 procent van de 18- tot 25-jarigen gaf voor de periode 2020–2023 aan in de voorgaande vijf jaar aan politieke acties te hebben deelgenomen, tegenover 38 procent in 2012–2019. De combinatie van een grote jonge bevolking, beperkte economische vooruitzichten en snelle digitale verspreiding van protestbeelden verklaart voor een groot deel waarom juist jonge mensen nu in meerdere landen massaal de straat opgaan — en waarom die bewegingen soms hardhandig worden neergeslagen.