Van Israëlische gevangenis naar Dokkum: Roos (30) was soms bang, maar vooral ongerust over haar medestrijders
In dit artikel:
Roos Ykema (30), directeur van migratieorganisatie MiGreat en geboren op een Friese zorgboerderij, is kort geleden vrijgelaten uit Israëlische hechtenis nadat ze deelnam aan de Global Sumud Flotilla — een hulptransport per zee richting Gaza dat door de Israëlische marine werd onderschept. Nu herstelt ze bij haar moeder in Dokkum; over een week wil ze terugkeren naar haar werk in Amsterdam. Ze hield na haar arrestatie een korte hongerstaking (woensdagavond tot zondag) uit principe: geen voedsel aannemen van het Israëlische leger.
Ykema groeide op tussen bewoners van de zorgboerderij en ontwikkelde al vroeg een hulpverlenende inslag. Tijdens haar studie milieuwetenschappen en rechten in Utrecht begon ze taallessen te geven, richtte Stichting Welnu op en werkte daarna meerdere jaren in vluchtelingenhulp — onder meer in Oeganda, kamp Moria (Griekenland), Bosnië en Duitsland. Die achtergrond verklaart haar drijfveer om met de vloot te proberen de zeeblokkade van Gaza te doorbreken: niet alleen om wat rijst en babyvoeding aan land te brengen, maar vooral om een opening te forceren zodat grotere organisaties konden volgen.
De tocht en de arrestatie waren fysiek en mentaal zwaar. Ykema beschrijft hoe opvarenden uren in de brandende zon moesten zitten, petten werden afgepakt en sommigen brandwonden opliepen. Hoewel zijzelf redelijk werd behandeld, zag ze dat activisten van Arabische afkomst en zwarte groepsleden hard werden aangepakt — dat maakte haar het meest ongerust. Ook haar moeder maakte zich vooral zorgen over de zenuwachtige soldaten en de mogelijkheid dat die geweld zouden gebruiken.
Beiden ergeren zich aan de politieke reactie in Nederland. Ykema en haar moeder vinden het teleurstellend dat premier Schoof zich niet krachtig uitgesproken zou hebben en missen steun vanuit Den Haag; ze wijzen op landen als Italië en Spanje die wel fregatten stuurden toen de vloot werd geënterd. Ykema nuanceert dat het feit dat de vloot weinig voedsel kon meenemen geen diskwalificatie is: de actie was bedoeld als poging de blokkade te doorbreken en politieke druk te zetten.
Ondanks de ervaring blijft Ykema hoopvol en vasthoudend: „Niks doen helpt sowieso niet,” luidt haar overtuiging. Met MiGreat wil ze blijven pleiten voor afschaffing van grenzen, vrije migratie, gelijke rechten en het sluiten van detentiecentra voor kinderen van vluchtelingen. Haar vertrouwen in gewone mensen is intact; haar vertrouwen in bestuurders is dat niet. De gebeurtenis lijkt vooral haar inzet te versterken om via zowel praktische hulp als politieke druk verandering te bewerkstelligen.