Van Hijum voorvechter van transparantie, maar zelf niet volledig over afspraken

In dit artikel:

NSC-bewindslieden, hoewel hun partij pleit voor open bestuur, waren recent niet altijd volledig transparant over lobbygesprekken. Dat concludeert de Open State Foundation na drie inventarisatierondes verspreid over twee maanden: NSC-lijsttrekker Eddy van Hijum registreerde als minister van Asiel en Migratie 39 afspraken in zijn openbare agenda, waarvan slechts circa 5% (ongeveer twee afspraken) volledig was ingevuld. Van Hijum zegt in Nieuwsuur dat hij naar eer en geweten heeft geprobeerd alles volledig aan te geven en zich afvraagt waarom de cijfers dat niet laten zien.

Transparantie over wie ministers spreken is juist een speerpunt van NSC; de partij wil een verplicht lobbyregister zodat beïnvloeding door bedrijven en organisaties zichtbaarder wordt. Nu vullen ministers hun openbare agenda’s vrijwillig in, iets waar de Europese anticorruptiewaakhond GRECO Nederland al vaker op heeft aangesproken. Het vorige kabinet zette een verplicht register in het regeerakkoord, maar NSC-minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark schoof het plan op de lange baan; eerder threadden uitvoerbaarheidsproblemen het voorstel al. Van Hijum erkent dat er te weinig draagvlak was maar verwacht dat een verplicht register er uiteindelijk zal komen; NSC heeft het weer in het verkiezingsprogramma opgenomen.

Daarnaast kwamen opvallende Kamervragen van Van Hijum aan bod over het uitstel van een gevoelig Europees migratiebesluit, dat EU-landen op basis van migratiedruk in schalen zou indelen en zo de verdeling van asielzoekers mede bepaalt. Uit antwoorden van het ministerie blijkt dat Van Hijum in juli zelf bij Eurocommissaris Magnus Brunner zijn zorgen heeft geuit over de timing van de publicatie, omdat die samen zou vallen met de Nederlandse verkiezingen; toen was hij een van de drie demissionaire ministers van Asiel en Migratie. Het ministerie zegt dat Van Hijum heeft aangegeven dat publicatie rond de verkiezingsdatum ongelukkig zou zijn; Van Hijum ontkent echter dat hij uitstel heeft gevraagd en benadrukt zich aan wettelijke deadlines te hebben gehouden. Hij bevestigt wel kort met Brunner gesproken te hebben over spreiding en over de zorg dat de migratiediscussie door populisten wordt gekaapt.

Het migratiebesluit moest uiterlijk 15 oktober verschijnen, maar EU-lidstaten zijn het nog niet over alle onderdelen eens; wanneer het er komt is onduidelijk. Het ministerie ontkent dat het Nederlandse verkiezingsjaar de vertraging veroorzaakt.