Van FOMO naar JOMO: Gen Z is kritischer & selectiever op social media [onderzoek]
In dit artikel:
Begin 2025 wijzen meerdere Nederlandse onderzoeken uit dat socialmediagebruik onder jongeren — met name Gen Z — afneemt en dat dit geen tijdelijk verschijnsel is. Het Newcom Social Media Onderzoek 2025 toont deze daling en wordt bevestigd door andere bronnen zoals het Mediahuis Jongerenonderzoek, Ruigrok’s What’s Happening Online en de Jeugdgezondheidsmonitor. Centraal staat het besef dat intensief gebruik van platforms een negatieve invloed kan hebben op mentale gezondheid, slaap en concentratie.
Platformen veranderen tegelijk van karakter: apps worden multifunctioneler (TikTok fungeert steeds vaker als zoekmachine en inspiratiebron; Snapchat voegt uitgebreide feeds toe). Hierdoor blijven gebruikers langer op één app, maar ontstaat ook een tegengeluid onder jongeren die bewuster offline tijd zoeken. Veel Gen Z’ers nemen concrete stappen: ruim 40% zet notificaties uit, ongeveer 36% verwijdert soms een app om telefoongebruik terug te dringen en 20% stelt app-tijdslimieten in.
Die gedragsverandering gaat gepaard met een culturele omslag van FOMO (Fear Of Missing Out) naar JOMO (Joy Of Missing Out). Op TikTok wint bijvoorbeeld #slowliving terrein: jongeren delen liever kalme, reflectieve content die bijdraagt aan rust en zelfzorg dan razendsnelle, prikkelende video’s. De cijfers zijn zorgelijk: één op de drie jongeren geeft aan zich weleens depressief of onzeker te voelen door socialmediagebruik (Mediahuis), wat het belang van deze omslag onderstreept.
Vooruitkijkend schetsen de analyses drie mogelijke lijnen: 1) een verdere normalisatie van JOMO en ruimte voor nieuwe, minimalistische platforms met duidelijke doelen; 2) aanpassingen binnen bestaande platforms om relevant te blijven — denk functies voor meer gebruikerscontrole, minder eindeloos scrollen en content die welzijn ondersteunt; 3) een splitsing in gedrag waarbij technologische ontwikkelingen (AI, VR, AR) zowel tot meer immersieve ervaringen als tot nieuwe vormen van digitaal sober leven kunnen leiden.
De kern: Gen Z verschuift van kwantiteit naar kwaliteit in online gedrag. Jongeren zijn kritischer, selectiever en zoeken betekenis, inspiratie en echte connectie in plaats van vluchtige prikkels. Voor merken en adverteerders betekent dit geen massale zendsessies, maar authentieke, relevante en mentaal verantwoorde benaderingen die aansluiten bij de leefwereld en behoeften van deze generatie.