8 kilo autoband op je hoofd: waarom je al die hoedjes ziet op Prinsjesdag

In dit artikel:

Op Prinsjesdag blijft de jaarlijkse menigte hoedjes een opvallend beeld, maar de betekenis en vorm van die traditie zijn veranderd. Waar hoeden vroeger onmisbaar waren als onderdeel van de damesoutfit buitenshuis, is het gebruik na de Eerste Wereldoorlog door koningin Wilhelmina al gematigd. De moderne heropleving begon toen VVD-politica Erica Terpstra in 1977 als eerste vrouwelijke parlementariër een hoed droeg tijdens de troonrede van koningin Juliana — bedoeld als eerbetoon aan de monarchie en de democratie — en sindsdien groeide een traditie van decennia.

In de loop van de jaren zijn hoeden op Prinsjesdag steeds vaker ingezet als persoonlijke of politieke expressie. Voorbeelden zijn Marianne Thieme, die in 2009 met een koksmuts voor 'Meat Free Mondays' verscheen en twee jaar later een admiraalspet droeg met een milieu-oproep; Krista van Velzen (CDA) maakte in 2005 indruk met een hoge hoed van acht kilo autobanden om asfaltgebruik aan te kaarten; en Esther Ouwehand droeg in 2021 een hoed die op een afgehakte boomstam leek. Deze opvallende keuzes hebben een debat opgeleverd over de geschikte toon van Prinsjesdag: sommigen, waaronder Terpstra zelf en royaltyjournalist Josine Droogendijk, vinden dat de dag vooral chique en plechtig moet zijn, niet het podium voor acties.

Tegelijkertijd verschuift de stijl: hoeden worden kleiner en praktischer. Koningin Máxima en prinses Amalia kiezen vaker voor brede haarbanden of cocktailhoedjes zonder ingewikkelde bevestigingen, en het koningshuis toont daarmee meer flexibiliteit dan strengere traditielanden zoals Engeland. Volgens koningshuisverslaggever Rick Evers verliest de hoedentraditie aan zwaarte, maar blijft het onderdeel van de ceremonie — nu als ruimte voor persoonlijke flair binnen de grenzen van respect en plechtigheid. Dit jaar valt te verwachten dat eenvoudiger en draagbaarder hoofdversieringen het beeld zullen domineren.