Van enthousiasme tot 'hart vasthouden': peilingen bepalen sfeer op partijcongressen

In dit artikel:

Vijf partijen — VVD, CDA, NSC, JA21 en ChristenUnie — hielden vandaag congres in aanloop naar de verkiezingen, met vrijwel dezelfde formele agenda: vaststelling van verkiezingsprogramma’s, kandidatenlijsten en toespraken van de lijsttrekkers. De onderlinge sfeer bleef echter sterk uiteenlopen en hing vooral af van de peilingen.

Het CDA was in Rotterdam optimistisch: de partij staat opnieuw goed in de peilingen en mikt op een terugkeer naar het politieke midden rond lijsttrekker Henri Bontenbal. Het congres ademde campagne-energie, met TeamHenri‑merchandise in trek. Bontenbal stelde dat Nederland behoefte heeft aan “normale en beschaafde politici” die samenwerken om problemen op te lossen.

Bij de VVD in Den Bosch was de toon ondanks kritiek op partijleider Dilan Yesilgöz afhoudend positief. Yesilgöz ging in op de controverse rond een beschuldiging op X en erkende dat haar aanpak soms te ver ging. Ze benadrukte haar inzet voor vrijheid en liberale waarden en wil doorgaan als lijsttrekker; binnen de partij circuleert wel de gedachte dat een wissel mogelijk pas na 29 oktober bespreekbaar is.

NSC, in Apeldoorn, probeert moed te houden ondanks schrale peilingen (0–1 zetel). Lijsttrekker van Hijum ontkent de strijd niet, maar zegt vertrouwen te houden dat er nog resultaat te halen is.

JA21 vierde in Utrecht een opgaande lijn: volgens de Peilingwijzer kan de partij stijgen naar 7–11 zetels, en lijsttrekker Joost Eerdmans profileert zich klaar voor regeringsdeelname “over rechts”, met PVV en CDA als mogelijk partners.

Bij de ChristenUnie heerste een eensgezinde sfeer; partijleider Gert-Jan Bikker pleitte ervoor niet te polarizeren maar te “dienen”, met de hoop op herstel na het verlies van zetels in 2023.

Kortom: formeel hetzelfde ritueel, maar politieke stemming varieert van vertrouwen tot gespannen optimisme — en wordt grotendeels door de peilingen bepaald.