Van der Plas wint: VVD zwicht, rekenkundige ondergrens komt er

In dit artikel:

Caroline van der Plas (BBB) heeft gewonnen: het kabinet voert per januari 2026 een rekenkundige ondergrens (RKO) in in het AERIUS-rekenmodel. Die maatregel zorgt ervoor dat verwaarloosbare stikstofneerslag niet langer automatisch meewegt in vergunningverlening, waarmee projecten die tot nu toe door zeer kleine, theoretische emissies werden geblokkeerd gemakkelijker door kunnen gaan. Volgens het artikel komt daarmee een einde aan het zogenaamde stikstofslot dat boeren, bouwprojecten en defensie jarenlang hinderde.

De VVD probeerde aanvankelijk uitstel of een compromis af te dwingen, uit vrees voor juridische kwetsbaarheid en politieke gezichtsverlies, maar gaf uiteindelijk toe onder druk van BBB. Van der Plas, gesteund door landbouwminister Femke Wiersma, kreeg hiermee een concrete doorbraak binnen het kabinet. Een volgende stap die al loopt is het voorstel om de kritische depositiewaarden (KDW’s) uit de wet te halen; dat dossier ligt bij de Raad van State en kan het huidige stikstofkader verder veranderen.

Praktische gevolgen die worden genoemd: snellere vergunningen voor bouw en defensie, minder blokkades voor landbouwactiviteiten en meer betrokkenheid van provincies en gemeenten bij het afwegen van natuurherstel versus economische ontwikkeling. Tegenstanders zullen wijzen op mogelijke juridische en ecologische risico’s van het loslaten van strikte depositiegrenzen; voorstanders noemen het een noodzakelijke normalisatie van rekensystemen.

Politiek heeft de maatregel gevolgen voor de verhoudingen in Den Haag: BBB profileert zich als partij die concrete resultaten voor boeren en bouw levert, terwijl de VVD partijpolitiek kwetsbaar lijkt met het oog op komende verkiezingen.