Van begroting naar bescherming: tijd voor wereldwijde gezondheidskeuzes
In dit artikel:
Jeugdambassadeurs van The ONE Campaign — Imaan Budhram, Veerle Blokhuis, Saskia van Wijk, Eva Franco en Rose Barron — hekelen dat de recent uitgesproken Troonrede op Prinsjesdag ontwikkelingssamenwerking grotendeels negeerde. Het kabinet herstelde niet de koppeling tussen het ontwikkelingsbudget en het nationaal inkomen (ODA-BNI), iets wat volgens de auteurs aangeeft dat internationale verantwoordelijkheid voor politiek korte termijndenken is ingeruild.
De schrijvers stellen dat deze omissie niet louter moreel problematisch is, maar ook eigenbelang ondermijnt. Zij wijzen erop dat onze gezondheid en veiligheid sterk verweven zijn met wereldwijde ontwikkelingen: de coronapandemie toonde hoe snel een ziekte internationaal ontwricht, en nu rijst antimicrobiële resistentie (AMR) als een nieuwe, groeiende bedreiging. AMR betekent dat micro-organismen resistent worden tegen geneesmiddelen, waardoor gewone infecties, routinematige operaties en levensreddende behandelingen zoals chemotherapie riskanter of onuitvoerbaar kunnen worden.
Wereldwijde gezondheidsinitiatieven zoals Gavi (de vaccinalliantie) en het Global Fund versterken zorgsystemen in kwetsbare regio’s, voorkomen uitbraken en vergroten de paraatheid voor nieuwe pandemieën. Investeringen in zulke programma’s beschermen dus niet alleen mensen elders, maar verkleinen ook het risico dat infecties, inclusief resistente bacteriën, via reizen en handel Europa en Nederland binnendringen.
De auteurs onderbouwen ook het economische argument: onderzoek van de Universiteit van Göttingen (2025) concludeert dat elke euro die Nederland investeert in ontwikkelingssamenwerking meer dan twee euro extra Nederlandse export oplevert en bijna 11.000 banen ondersteunt in sectoren als machinebouw, chemie en voedselindustrie. Ontwikkelingshulp wordt daarmee neergezet als zowel solidariteit als slimme economische strategie.
Wat betreft AMR noemen de jeugdambassadeurs oorzaken en cijfers: overmatig antibioticagebruik in lage- en middeninkomenslanden—geïnduceerd door beperkte toegang tot goede zorg, preventie en vaccins—bevordert de opkomst van resistentie. Die resistente aandoeningen hebben al grote impact: circa 100 doden per dag in Europa in 2020 en globaal naar schatting miljoenen sterfgevallen die direct of indirect aan AMR gerelateerd zijn, waaronder een groot aantal jonge kinderen.
Hun conclusie is ondubbelzinnig: Nederland kan zich niet als eiland gedragen. Investeren in mondiale gezondheidszorg en het herstellen van de ODA-BNI-koppeling is volgens hen zowel een morele plicht als een noodzakelijke beleidskeuze om toekomstige pandemieën, AMR en hun economische gevolgen te voorkomen. De afwezigheid van dit thema op Prinsjesdag zien zij als een gemiste kans en een kortzichtige koers.