Van baksteen tot Instagram: Attie's (33) liefde voor haar Amsterdamse Schoolhuis in Wehe-den Hoorn
In dit artikel:
In Groningen — stad en provincie — staan meer gebouwen in de stijl van de Amsterdamse School dan ergens anders in Nederland. Die concentratie verklaart museumdirecteur Hendrik Andries Hachmer (Veenkoloniaal Museum, Veendam) uit meerdere oorzaken: snelle stadsuitbreiding begin twintigste eeuw, de Woningwet van 1902 die sociale bouwprojecten mogelijk maakte, lokale klei- en steenfabrieken en een culturele wisselwerking tussen Groningse architecten en kunstenaars van De Ploeg. Samen leverden die factoren een herkenbare, vaak kleurrijke Groningse variant van de Amsterdamse School op die langer doorleefde dan elders.
Tot en met 12 oktober toont het Veenkoloniaal Museum een tentoonstelling (en bijbehorende ‘kijkcatalogus’) met foto’s van Norma van der Horst en teksten van Hachmer, waarin gebouwen, interieurs en bewoners van de veenkoloniën centraal staan. Het project wilde niet alle bekende publicaties herhalen maar juist mensen laten zien die in zulke panden wonen en hoe dat leven voelt.
Praktisch voorbeeld: Attie Gorter (33) en haar partner Johannes Peetsma (35) kochten een jaren-30-woning in Wehe-den Hoorn. Ze zijn bezig met een liefdevolle restauratie; veel originele details blijven bewaard (glas-in-lood, siermetselwerk, openslaande deuren), maar het huis brengt ook onverwachte problemen zoals asbest en verouderde bedrading. Attie deelt het herstelproces op Instagram, waar haar verhalen veel volgers trekken.
Architectonische kenmerken van de stijl in Groningen zijn opvallend metselwerk in rode of donkerbruine baksteen, versierde gevels, torentjes, laddervensters en vaak felgekleurde kozijnen (geel en rood komen veel voor). Beroemde voorbeelden in de provincie variëren van villa’s in Usquert en Haren tot imposante schoolgebouwen zoals de voormalige Rijks HBS in Ter Apel (1922) en kleurrijke boerderijen in het Westerkwartier. Volgens Alice Roegholt (Museum Het Schip) symboliseerde het door bakken ontstane rode baksteen ook een culturele verheffing van de arbeidersklasse.
Kortom: Groningen is uitgegroeid tot een onmisbare hoofdstuk binnen de Nederlandse Amsterdamse School — een mix van functionele woonoplossingen, expressief metselwerk en lokale materialen, die nog steeds bewoners en liefhebbers aantrekt.