Vader van vermoorde Ryan loopt vrij rond in Syrië, wat kan Nederland doen?

In dit artikel:

Khaled al‑N., de vader van de vorig jaar vermoorde 18‑jarige Ryan uit Joure, houdt zich vrij in Syrië terwijl hij in Nederland verdacht wordt van betrokkenheid bij haar dood. Ryans lichaam werd in mei vorig jaar gevonden in een moeras bij de Oostvaardersplassen; het Openbaar Ministerie vermoedt een eerwraak. De inhoudelijke behandeling van de zaak tegen de vader en zijn twee vastzittende zoons begint morgen in Nederland, maar Khaled is naar Syrië gevlucht en woont volgens kennissen en familie in Taftanaz (provincie Idlib). Zij bevestigen contact met hem na zijn terugkeer, maar kennen zijn huidige verblijfplaats niet. Een broer zegt: "Het enige wat ik nu wil is dat de waarheid boven tafel komt."

Nederlandse justitiële instanties geven aan dat op dit moment geen strafrechtelijke samenwerking met Syrië mogelijk is omdat noodzakelijke instituten daar niet (volledig) operationeel zouden zijn. De Syrische minister van Justitie, Mazhar al‑Wais, reageert anders en zegt dat de Syrische justitie hersteld is en klaarstaat: "Wij zijn er klaar voor." Hij meldt dat Syrië verzoeken om rechtshulp uit Europa heeft gekregen, maar niet uit Nederland.

Uitlevering wordt bemoeilijkt doordat Khaled Syrisch staatsburger is; alternatieven zijn berechting in Syrië of het uitzitten van een opgelegde straf daar, temeer omdat de Nederlandse procedure ook bij verstek kan doorgaan. Syrische ambtenaren wijzen op samenwerking via Interpol, terwijl juristen zoals hoogleraar Göran Sluiter waarschuwen voor de praktische en mensenrechtelijke problemen van een strafrechtelijke overdracht. Wil Nederland met Syrië samenwerken, dan vraagt dat herstel van diplomatieke betrekkingen — en mogelijk politieke ruilen waar Den Haag terughoudend tegenover staat in het licht van Europese mensenrechtenverplichtingen.