Utrechtse school schaft Sinterklaas volledig af: "Het feest doet pijn bij leerkrachten"
In dit artikel:
Basisschool De Schakel in Utrecht-Overvecht heeft besloten Sinterklaas niet langer te vieren. De traditionele intocht met Sint en Pieten verdwijnt: in plaats daarvan krijgen leerlingen voortaan een zogenoemd “winterfeest” met spelletjes en stroopwafels. Volgens directeur Janet Klein voelde, in haar woorden, “een deel van de Surinaamse leerkrachten pijn” bij de viering, ook nadat er al varianten waren geprobeerd zoals roetveegpieten, kleurpieten en een donkere Sinterklaas.
De columnist plaatst die beslissing in een breder perspectief: het gaat niet enkel om één schoolfeest maar om hoe samenlevingen omgaan met tradities die door sommigen als kwetsend worden ervaren. Waar natuurlijke verandering van tradities voorkomt, ziet de auteur hier eerder een voorzorgsreflex — een voorkomen van discussie door het symbool helemaal weg te nemen. Dat wordt gekoppeld aan het idee van oikofobie (zoals door filosoof Theodore Dalrymple benoemd): het afwijzen van de eigen cultuur uit angst te kwetsen.
Kernpunt van de kritiek is dat het weghalen van culturele praktijken zonder open debat of het uitwerken van alternatieven leidt tot een verarming van collectieve gewoonten. De columnist betoogt dat neutraliseren, vervangen of afschaffen van rituelen vaak geen nieuw, betekenisvol verhaal oplevert; in dit geval blijft alleen een neutraal winterevenement over, dat volgens de schrijver weinig van de oorspronkelijke beleving overhoudt. Daarbij speelt ook het beeld dat dergelijke beslissingen niet altijd breed gedragen zijn, maar genomen worden om ongemak bij volwassenen te vermijden terwijl kinderen juist uitkijken naar cadeaus en pepernoten.
De oproep in het stuk is dat scholen juist een plek zouden moeten zijn om cultuur te verduidelijken, te moderniseren en te bespreken — niet om traditions zomaar te verwijderen. Echte inclusie wordt hier beschreven als het bieden van ruimte voor verschillende identiteiten en het uitleggen van symbolen in plaats van het laten verdwijnen ervan. De schrijver waarschuwt dat continu terughoudendheid uit angst voor controverse uiteindelijk leidt tot culturele vermoeidheid: tradities verdwijnen niet zozeer door conflict als wel door berusting.