'Universeel' van Natasha Brown gaat over: wie doet ertoe?

In dit artikel:

Natasha Browns roman Universeel zet een scherp portret neer van hedendaagse mediacultuur en klasseverschillen, geplaatst in een herkenbaar en oververhit Londen. Centraal staan drie typen die illustreren wie er “ertoe doet”: Miriam Leonard (Lenny), een rechtse praatjesmaker die columns schrijft die lezers willen horen; Richard, een obscene rijkenbankier; en Hannah, een freelancejournalist die moet kiezen tussen armoedige idealen en een stabieler leven achter de kassa van een biologische winkel.

Brown laat zien hoe stelligheid, controverse en het vermogen om te blijven bewegen in opinieland lonen. Lenny bouwt een carrière op door de publieksverwachtingen te voeden met provocerende standpunten; ze verbergt daarbij dat ze op jonge leeftijd een zoon kreeg. Hannah daarentegen ruilt journalistieke armoede in voor financiële zekerheid, maar betaalt met verlies van status en contact met haar ‘sprankelende’ vrienden. De roman dwingt de lezer na te denken: wat levert het op om je stem koste wat het kost te laten horen, en wat offer je daarvoor op?

Het verhaal ontvouwt zich verder via een dramatische draad: Jake, de zoon die Lenny goeddeels ontkent, vervalt tot een sukkelachtige, gedesillusioneerde figuur en raakt betrokken bij een gewelddadige confrontatie waarbij hij een goudstaaf uit Richards buitenhuis inzet. Die goudstaaf fungeert als kloppende metafoor voor sociale ongelijkheid en morele ontkalking. Hannah revitaliseert haar loopbaan door het geheel te beschrijven; haar bewerkte relaas wordt zelfs omgezet in een televisieserie, waarin realiteit voor dramatische aantrekkingskracht wordt aangepast.

Universeel is sterk als maatschappijkritische schets: Brits en Londens in details (winkels, merken, betaalbare fietsen, voedselesthetiek), vol scherpe observaties over de aandachtseconomie, ‘woke’-discussies en de existentiële malaise van millennials. Als roman werkt het minder volledig — je blijft niet lang genoeg bij personages om diepe empathie te ontwikkelen — maar als geestige, cynische reflectie op onze tijd scoort het raak. De slotscène, waarin Lenny tijdens een interview geconfronteerd wordt met haar eigen isolatie onder het felle licht van succes, sluit de thematiek op pijnlijke wijze af: ook de winnaars van dit systeem blijken onvervuld en eenzaam.