Uit Nederland geroofd schilderij dat door AD werd ontdekt, is weer terecht: dochter van nazi levert het 80 jaar na oorlog in
In dit artikel:
Het 18de-eeuwse schilderij Damesportret van Ghislandi, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog uit de collectie van de Amsterdamse Joodse kunsthandelaar Jacques Goudstikker werd geroofd, is teruggevonden in Argentinië en recent aan de Argentijnse justitie overgedragen. Argentijnse aanklagers toonden het werk woensdag tijdens een persconferentie in Mar del Plata. De vondst werd enkele weken geleden gedaan door deze nieuwsredactie; de huidige bewoners, de dochter en schoonzoon van de Duitse nazi-ambtenaar Friedrich Kadgien, hielden het aanvankelijk verborgen maar leverden het na toenemende druk van politie en media alsnog in voor onderzoek.
Het doek hing jarenlang in het huis van Kadgiens dochter in de kustplaats Mar del Plata. Eerder deze week doorzochten politieagenten de woning twee keer zonder het kunstwerk te vinden; uiteindelijk gaf de advocaat van het echtpaar het schilderij woensdag af. Tot nader bericht wordt het kunstwerk opgeslagen in een speciale, beschermde ruimte. De Argentijnse justitie onderzoekt nu wie juridisch eigenaar is; wanneer dat onderzoek is afgerond is nog onduidelijk.
Het echtpaar Kadgien verzet zich tegen verlies van het schilderij en vroeg de rechtbank het te mogen behouden. Tegelijkertijd hebben de erfgenamen van Jacques Goudstikker — onder wie schoondochter Marei von Saher en kleindochters Charlene en Chantal — al een formele claim ingediend om het werk terug te krijgen. Von Saher liet weten verbaasd en verontwaardigd te zijn dat roofkunst met een duidelijke band met de Holocaust in 2025 nog verborgen wordt gehouden.
De zaak sluit aan op een groter historisch patroon: de Goudstikker-collectie telde bij het uitbreken van de oorlog circa 1.300 werken. Na de vlucht en dood van Goudstikker werden veel schilderijen door nazi-topfiguren weggehaald; enkele honderden keerden na de oorlog terug naar Nederland, maar veel stukken zijn nog steeds vermist en staan decennialang op Nederlandse opsporingslijsten. Het schilderij van Ghislandi stond al tachtig jaar als vermist geregistreerd; Kadgien had het kort na de oorlog in bezit, mogelijk via Zwitserland, en vluchtte later zelf naar Zuid-Amerika, waar hij in 1978 overleed.
De Kadgiens moeten donderdag voor de rechtbank verschijnen; ze blijven voorlopig onder huisarrest en kunnen mogelijk worden aangeklaagd wegens het verbergen van het schilderij. Onderzoekers blijven betrokken bij het achterhalen van de volledige herkomst en de uiteindelijke bestemming van het kunstwerk.