Twijfel over keuze van verkenner Koolmees voor tussenfase met D66 en CDA, maar Kamer gaat morrend akkoord

In dit artikel:

Verkenner Wouter Koolmees stelde deze week een tussenfase van drie weken voor in de kabinetsformatie: D66 en CDA krijgen de tijd om gezamenlijk een inhoudelijke agenda op papier te zetten rond vijf thema’s — migratie, wonen, stikstof, economie/financiën en defensie/veiligheid. Het voorstel, gepresenteerd dinsdagavond, komt donderdag in de Tweede Kamer voor debat; twee informateurs zouden D66 en CDA begeleiden en op 9 december rapporteren over voortgang en mogelijke nieuwe samenwerkingspartners.

Koolmees motiveert de stap omdat er nog geen haalbare coalitie is waarin alle partijen zich kunnen vinden. De VVD houdt vast aan haar belofte niet met GroenLinks/PvdA te gaan besturen; D66 ziet een samenwerking met JA21 voorlopig ook niet zitten. Daardoor zoekt Koolmees naar een manier om stappen vooruit te boeken zonder direct een volledige coalitie te smeden.

Reacties in Den Haag zijn verdeeld en vaak terughoudend. CDA-leider Henri Bontenbal waarschuwt dat de manoeuvre risico’s met zich meebrengt: zijn partij moet veel laten zien terwijl anderen afwachten. VVD-voorzitter Dilan Yesilgöz vreest tijdverlies door extra tussenstappen. JA21-voorman Joost Eerdmans noemt het geen recht doen aan de uitslag; PVV-leider Geert Wilders bestempelt het als “pure tijdverspilling” en dringt aan op opheffing van de blokkade tegen zijn partij. GroenLinks/PvdA-leider Jesse Klaver steunt de tussenfase in de hoop dat de opgestelde agenda in lijn komt met linkse prioriteiten.

Politiek-strategisch speelt mee dat een centrumrechtse samenwerking op dit moment maar 75 Kamerzetels telt. BBB, ChristenUnie en SGP gaven al aan voorlopig niet mee te willen doen; 50Plus staat wel open. De komende drie weken moeten duidelijk maken of D66 en CDA hun voorstellen kunnen gebruiken om nieuwe partners te vinden of dat de formatie een andere richting moet krijgen.