Tweede vergrijzingsgolf kan desastreus uitpakken voor Nederland: 'Bevolking aan het einde van deze eeuw onder de tien miljoen'

In dit artikel:

Demografen waarschuwen dat Nederland te maken kan krijgen met een ingrijpende tweede vergrijzingsgolf: door een aanhoudend laag geboortecijfer en verandering in leeftijdsopbouw kan de bevolking tegen het einde van deze eeuw terugvallen tot onder de tien miljoen. Die ontwikkeling zou verstrekkende gevolgen hebben voor de economie, de houdbaarheid van de AOW, de betaalbaarheid en organisatie van ouderenzorg, en de leefbaarheid van krimpregio’s.

De kernproblemen zijn een dalend aantal nieuwe geboorten en een steeds groter aandeel ouderen ten opzichte van werkenden, waardoor het aantal belastingbetalende arbeidskrachten daalt terwijl de zorg- en pensioenkosten stijgen. Dat zet druk op collectieve voorzieningen: pensioenen en AOW moeten langer worden gefinancierd, zorginstellingen krijgen te maken met personeelstekorten en hogere uitgaven, en gemeenten worstelen met krimpende bevolkingen en lege wijken of dorpskernen.

Beleidsmakers krijgen een lastige keuze: keuzen op korte termijn (hogere belastingen, korting op voorzieningen) of structurele veranderingen (hoger pensioen- en AOW‑leeftijd, hervorming van zorgfinanciering). Daarnaast wijzen experts op alternatieve of aanvullende strategieën: meer gericht migratiebeleid om tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen, maatregelen om het krijgen van kinderen te stimuleren (betaalbare kinderopvang, inkomensbeleid), investeren in productiviteitsgroei en inzet van technologie in de zorg, en ruimtelijke herinrichting om voorzieningen te concentreren.

De boodschap is helder: zonder vroegtijdige, samenhangende keuzes kunnen economische druk en sociale ontwrichting toenemen. Politieke ruimte en lange termijnplanning zijn nodig om de impact van een krimpende en vergrijzende bevolking beheersbaar te houden.