Twee schilderijen in Mauritshuis niet van Rembrandt, nog twijfel over derde werk

In dit artikel:

Twee schilderijen uit de collectie van het Mauritshuis, namelijk het "Portret van Rembrandt met ringkraag" en "Studie van een oude man", blijken na uitgebreid onderzoek met moderne technieken niet door Rembrandt van Rijn zelf geschilderd te zijn, maar door leerlingen of medewerkers uit zijn atelier. Dit is vastgesteld door onder andere de analyse van het gebruikte hout, dat overeenkomt met dat van zeker erkende Rembrandts, en details zoals correctielijnen die wijzen op aanwijzingen van een meester aan zijn leerling. Een derde werk, "Tronie van een oude man", blijft onduidelijk wat betreft authenticiteit doordat het te kwetsbaar is voor restauratie en verder onderzoek.

De twijfel over deze schilderijen speelt al langer; het Mauritshuis bezit elf werken die zeker van Rembrandt zijn, terwijl bij zeven andere de echtheid niet vaststaat. Het "Portret van Rembrandt met ringkraag" werd rond de eeuwwisseling ook al als kopie herkend, mede doordat een identiek schilderij in Neurenberg bestaat en infraroodonderzoek potloodlijnen in het Mauritshuis-werk blootlegde, wat niet overeenkomt met Rembrandts gebruikelijke werkwijze.

De onderzochte schilderijen zijn voor het publiek nog tot half juli te bekijken in het Mauritshuis, waar restaurator Carol Pottasch benadrukt dat het onderzoek en de restauraties meer inzicht geven in de rol van Rembrandts atelier en leerlingen, ook al blijft volledige zekerheid bij sommige werken uit. Dit benadrukt het blijvende belang van hedendaagse technieken voor het bepalen van de authenticiteit van eeuwenoude meesterwerken.