Tussenfase formatie is nodig om tijd te kopen voor coalitie mét of zónder VVD

In dit artikel:

Verkenner Wouter Koolmees heeft D66 en CDA drie weken gegeven om samen een “positieve agenda” uit te werken, met als uiterste datum 9 december. Doel is een gemeenschappelijke inhoudelijke basis voor een breed gedragen kabinet dat de grote maatschappelijke problemen aanpakt, maar het advies is ook praktisch tijdsgewinst: VVD-blockades richting een samenwerking met GL en PvdA maken direct vormen van coalitievorming onmogelijk.

De blokkade komt vooral van de VVD onder leiding van Dilan Yesilgöz, die een linkse fusie met GroenLinks en PvdA expliciet uitsluit en bovendien JA21 als voorkeurspartij aanhoudt. Dat frustreert mogelijke meerderheidscombinaties. Omdat D66 en CDA geen blokkades opleggen en zelf niet worden geblokkeerd, zijn partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) aangewezen om de agenda te schrijven. Zij moeten zoeken naar overeenstemming en compromissen tussen uiteenlopende posities; dat proces kan echter nadeel opleveren, omdat het tonen van bereidheid tot concessies later door toetredende partijen kan worden uitgebuit. Verwachting is daarom dat de agenda veel algemene formuleringen zal bevatten.

Wel zijn er concrete thema’s afgesproken: woningbouw, stikstof, klimaat, economie, asielmigratie, defensie en het ondernemersklimaat. De onderhandelaars werken vanuit Den Haag aan het document, dat uiterlijk mid‑december klaar moet zijn — zestien dagen voor Kerst — met als uiteindelijk doel een stabiele kabinetssamenstelling te faciliteren ondanks de huidige blokkades.