Turkije is blij: de PKK vertrekt

In dit artikel:

De PKK heeft haar guerrillastrijders formeel uit Turkije teruggetrokken naar Noord-Irak, zo maakte de Koerdische onafhankelijkheidsbeweging zondag bekend. De verplaatsing naar de Qandilbergen — het ruige deel van het Zagrosgebergte waar de PKK van oudsher haar hoofdkwartier heeft — is het meest tastbare teken tot nu toe dat de militanten de vredesafspraken met Ankara serieus nemen.

Eerder dit jaar sloot de PKK een akkoord met de Turkse regering: de beweging zou wapens inleveren en zichzelf ontbinden in ruil voor bredere democratische rechten voor Turkse Koerden. Die omslag volgde op een oproep van PKK-leider Abdullah Öcalan, die in februari vanuit zijn gevangenis op een Turks eiland opriep tot het neerleggen van de wapens. In mei werd besloten te stoppen met de gewapende strijd en in juli vond een ceremonie plaats waarbij wapens officieel werden neergelegd. Vooral voor de gewapende vleugel (HPG) en de duizenden strijders in het bergachtige grensgebied was dat een ingrijpende stap; Turkije schatte hun aantal eerder op ongeveer 40.000.

De PKK spreekt zelf van een verplaatsing van „noordelijk Koerdistan” (Turkije) naar „zuidelijk Koerdistan” (Noord-Irak), wat aangeeft dat het streven naar Koerdische autonomie blijft bestaan, ook als de organisatie formeel ophoudt te bestaan. Koerden vormen naar schatting tot 20% van de Turkse bevolking en hebben decennialang repressie van taal en cultuur ervaren. Pogingen tot verzoening leken rond 2013 even vruchtbaar, maar werden later gevolgd door arrestaties en repressie — waardoor het huidige vredesproces, onder president Erdogan, opvallend is.

Ankara presenteert de terugtrekking als stap naar een „terreurvrij” Turkije, maar heeft nog geen concrete toezeggingen gedaan over compensaties zoals vrijlating van Öcalan of structurele rechten voor Koerden. De PKK waarschuwt impliciet dat strijders in de Qandilbergen, nog steeds met wapens binnen handbereik, niet onbeperkt op politieke concessies zullen wachten. De uiteindelijke stabiliteit hangt daarom af van snelle, geloofwaardige politieke stappen en vertrouwen tussen de partijen.