Trumps plan voor Gaza zet Hamas klem: capituleren of doorvechten
In dit artikel:
Het twintigpuntenplan dat gisteren door president Trump en premier Netanyahu werd gepresenteerd, legt Hamas een harde keuze voor: ontwapenen en gezag afstaan, of doorgaan met een strijd tegen een Israëlisch leger dat volgens de indeling van het plan ruime vrijheden krijgt en wordt gesteund door de VS. De kernmaatregelen beogen de volledige ontwapening van Hamas en aanverwante groeperingen, demontage van hun militaire infrastructuur in Gaza, een internationale stabilisatiemacht en de installatie van een technocratisch bestuur dat niet via Palestijnse verkiezingen wordt benoemd.
De Palestijnse Autoriteit (PA) reageerde grotendeels positief, maar stelt harde voorwaarden: onbelemmerde humanitaire hulp, vrijlating van gevangenen, bescherming van Palestijnse burgers en garanties tegen annexatie van grond. De PA ziet het plan als mogelijke route naar een Palestijnse staat, mits die waarborgen worden gegarandeerd.
Voor Hamas betekent het voorstel in de praktijk een bijna onvoorwaardelijke capitulatie. Na ruim twee jaar oorlog, met naar schatting tienduizenden doden en grootschalige verwoesting van Gaza, is de beweging militair en politiek verzwakt. De Amerikaanse president heeft korte deadlines voor een reactie genoemd, wat de druk op Hamas opvoert. De groepering zegt het plan “te goeder trouw” te bestuderen, maar analisten zien dat de enige tastbare macht die Hamas nog heeft — de gijzelaars — in het voorstel als hefboom wordt meegenomen: onmiddellijke vrijlating binnen 72 uur is de enige gegarandeerde belofte.
Xavier Abu Eid, oud-onderhandelaar en analist, noemt positieve elementen zoals het stoppen van het bloedvergieten en het niet verdrijven van Palestijnen uit Gaza, maar waarschuwt voor het ontbreken van afdwingbare garanties en voor de voorgestelde buitenlandse besturingsfiguren. De mogelijke rol van Tony Blair roept veel wantrouwen op vanwege zijn verleden rond Irak en zijn eerdere optreden als Midden-Oostengezant.
Regionale spelers — onder andere Egypte, Qatar, Saoedi-Arabië en Turkije — steunen het plan hoofdzakelijk omdat het de weg naar wederopbouw en het stoppen van de ellende zou kunnen openen, wat de druk op Hamas vergroot. Israël juicht het voorstel toe: het bereikt vrijwel alle door Israël geformuleerde oorlogsdoelen en behoudt de facto invloed via veiligheidszones. De onopgeloste vraag blijft of Hamas bereid is haar wapens neer te leggen of kiest voor verdere confrontatie met alle risico’s van dien.