Trump wijst speciale gezant aan voor Groenland, Denemarken 'zeer ontstemd'
In dit artikel:
De Amerikaanse president Trump heeft de betrekkingen met Denemarken en Groenland flink onder druk gezet door de benoeming van een speciale gezant voor Groenland, een autonoom gebied binnen het Deense koninkrijk. Gisteravond maakte Trump op zijn platform Truth Social bekend dat gouverneur Landry van Louisiana die taak zou krijgen; Landry zei op X dat hij zich “vereerd” voelt en dat zijn nieuwe rol zijn gouverneurschap niet beïnvloedt. Deense minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen reageerde furieus en zei tegenover TV2 dat hij zeer ontstemd is over de onverwachte aanstelling.
Denemarken heeft de Amerikaanse ambassadeur op het matje gevraagd om uitleg. Deense premier Mette Frederiksen en de Groenlandse leiding tekenden in een gezamenlijke verklaring aan dat nationale grenzen en soevereiniteit volgens internationaal recht gerespecteerd moeten worden en dat annexatie geen optie is; ook de Europese Unie benadrukte dat de territoriale integriteit van het Deense koninkrijk, inclusief Groenland, moet worden gewaarborgd. De Groenlandse premier stelde dat Groenlanders zelf over hun toekomst beslissen.
De stap past in bredere Amerikaanse druk op het eiland, dat vanwege zijn ligging tussen de VS en Rusland en door veranderende scheepvaartroutes steeds strategischer is geworden. Groenland bezit tevens grote voorraden mineralen en andere grondstoffen die voor industrie en energie van belang zijn. Eerder dit jaar bracht een Amerikaanse delegatie een bezoek aan een militaire basis in het noordwesten van Groenland, wat al tot stevige kritiek en beschuldigingen van buitenlandse inmenging leidde; ook in augustus riep Kopenhagen al een Amerikaanse diplomaat ter verantwoording nadat Amerikanen probeerden de publieke opinie op het eiland te beïnvloeden.
Groenland is al circa 200 jaar deel van het Deense koninkrijk en heeft sinds 1979 autonomie op veel terreinen; Denemarken blijft verantwoordelijk voor defensie en buitenlandse zaken. Hoewel veel Groenlanders onafhankelijkheid ambiëren, bestaat er binnen Groenland geen consensus over het tempo of de vorm van een onafhankelijkheidsproces.