Trump verhoogt druk op centrale bank, maar dat is niet zonder risico
In dit artikel:
President Trump wil topbestuurder van de Amerikaanse centrale bank, Lisa Cook, laten ontslaan nadat Bill Pulte (hoofd van de FHFA en bekend Trump-aanhanger) haar heeft beschuldigd van een jarenoude hypotheekfraude. Trump zegt genoeg bewijs te hebben; er loopt een onderzoek naar de aantijgingen. Cook werkt bij de Fed en zegt niet vrijwillig te vertrekken; officieel kan ze haar functie tot 2038 blijven uitoefenen.
Het belangenconflict is groot: als Cook verdwijnt, krijgt Trump een zetelmeerderheid onder de Fed-bestuurders, wat de kans vergroot dat beleidsbeslissingen — zoals renteverlagingen — in zijn richting gaan. Oud-DNB-president Nout Wellink noemt het voorgenomen ontslag een "schokkende aanval op de onafhankelijkheid van de centrale bank" en waarschuwt dat politieke druk de beleidsruimte van centrale bankiers kan vertekenen. Vergelijkbare ingrepen door leiders kwamen eerder voor in Turkije en Argentinië en leidden tot felle kritiek.
Economisch kan de beslissing het tegenovergestelde bewerkstelligen van wat Trump wil: volgens Jos Versteeg van InsingerGilissen ondermijnt politieke inmenging het vertrouwen van beleggers. Dat kan leiden tot hogere inflatieverwachtingen en uiteindelijk hogere lange rente. Omdat de Amerikaanse kapitaalmarkt dominant is, hebben veranderingen daar ook gevolgen voor Europa en Nederland: een verzwakte dollar en een sterkere euro drukken de omzet van multinationals met veel VS-omzet (zoals Ahold) en maken Europese export duurder, terwijl toeristen uit Europa juist profiteren van een zwakkere dollar.
Procedureel staat Trump er niet alleen voor: een vervanger moet nog door de Senaat worden goedgekeurd, dus niet iedere kandidaat kan zomaar worden benoemd. DNB houdt zich voorlopig op de achtergrond en geeft geen commentaar op de ontwikkelingen in de VS. Kortom: de poging om Cook te ontslaan raakt aan de kern van centralebankonafhankelijkheid en kan, afhankelijk van afloop en reactie van markten, brede economische gevolgen hebben.