Trump naar Hooggerechtshof om beperkingen migrantenrazzia's, president vraagt om 'onmiddelijk' ontslag Intel-topman
In dit artikel:
President Donald Trump voert in korte tijd een reeks ingrijpende binnen- en buitenlandse maatregelen door die zowel economie, migratiebeleid als justitie raken. Hoogtepunt van donderdag: een presidentieel decreet dat Amerikaanse banken verbiedt klanten de toegang tot financiële diensten te ontzeggen vanwege hun politieke of religieuze opvattingen. Toezichthouders krijgen opdracht instellingen die dat wel doen te beboeten of anderszins aan te pakken; de regering verwijt meerdere banken eerder rekeningen gesloten te hebben om politieke of religieuze redenen.
Migratie en rechtshandhaving staan eveneens centraal. Het ministerie van Justitie verzoekt het Hooggerechtshof een uitspraak van een rechtbank in Los Angeles ongeldig te verklaren die overheidsfunctionarissen beperkt in het aanhouden van personen zonder redelijke verdenking van illegaal verblijf. Die zaak volgt op grootschalige ICE-razzia’s en daaropvolgende onrust in juni, toen Trump zelfs de Nationale Garde en mariniers inzette.
Op economisch vlak kondigde de regering verder vergaande handelsmaatregelen aan. Grote invoerheffingen van 10 tot 50 procent gingen in voor veel handelspartners; staal en aluminium worden tot 50 procent belast. Trump verhoogde specifiek de tarieven richting India en maakte later een extra tarief bekend als sanctionele druk vanwege Indiase aankopen van Russische olie. Zwitserland kondigde na overleg aan geen tegenmaatregelen te zullen nemen ondanks tarieven die grote delen van de Zwitserse export treffen. Daarnaast stelde Trump een mogelijk 100 procent importtarief op chips en halfgeleiders voor, met uitzonderingen voor bedrijven die in de VS produceren of fabrieken bouwen.
De handelsbesluiten hebben wereldwijde repercussies: India weigert toegevingen te doen op landbouwgebied, de EU en tientallen landen voelen de pijn van hogere tarieven en bedrijven reageren op de dreiging van marktverstoringen. Tegelijkertijd kondigde Apple een extra investering van 100 miljard dollar in de VS aan bovenop eerder toegezegde bedragen; Apple wil meer productie terughalen naar de VS.
In Washington zet Trump ook in op bemanning van belangrijke economische posten. Hij heeft Stephen Miran voorgedragen als tijdelijk bestuurder van de Federal Reserve om het vertrek van Adriana Kugler op te vullen, en laat doorschemeren dat hij ook voorzitter Jerome Powell wil zien vertrekken. Tegelijkertijd werkt hij aan een shortlist van potentiële opvolgers. Deze druk hangt samen met Trumps herhaalde wens voor lagere rentetarieven.
Andere ontwikkelingen: Trump vroeg het onmiddellijke ontslag van Lip-Bu Tan, pas in maart benoemd tot CEO van chipfabrikant Intel, vanwege vermeende te nauwe banden met China en eerdere betrokkenheid bij bedrijven die illegaal technologie aan Chinese instellingen leverden. Hij gaf ook opdracht tot een volkstelling waarin ongedocumenteerden niet zouden worden meegeteld, een zet met politieke gevolgen voor zetelverdeling en financiën van kiesdistricten.
Veiligheids- en binnenlandse kwesties waren eveneens prominent. Een grote cyberaanval trof het elektronische dossiersysteem van de federale rechtbanken; mogelijk zijn identiteiten van informanten en vertrouwelijke processtukken ingezien. In het onderwijsveld leidde het bevriezen van federale subsidies tot stevige bezuinigingen: Stanford ontsloeg ruim 360 medewerkers nadat subsidies waren ingetrokken wegens onvrede over universiteiten die volgens de regering onvoldoende hadden opgetreden tegen pro-Palestijnse protesten. Ook andere universiteiten zagen financiering bevroren of geschrapt.
Politiek-bestuurlijk escaleert het in Texas, waar gouverneur Greg Abbott arrestatiebevelen uitvaardigde voor Democratische parlementsleden die naar andere staten zijn gevlucht om een stemming over herindeling te blokkeren; die bevelen blijken juridisch beperkt toepasbaar. Internationaal meldde Reuters dat een ontmoeting tussen Trump-gezant Steve Witkoff en Vladimir Poetin ongeveer drie uur duurde; de inhoud is niet openbaargemaakt maar zou de door Trump gestelde deadline voor een staakt-het-vuren in Oekraïne betreffen.
Tot slot zijn er marktreacties: Wall Street steeg na teleurstellende banencijfers in de hoop op renteverlagingen door de Fed; bedrijven als Tesla noteerden stijgingen na grote aandelenbeloningen voor leidinggevenden. De reeks van maatregelen toont een veelzijdige en assertieve koers van de regering die zowel handelsrelaties als binnenlandse instituties ingrijpend beïnvloedt.