Trump heeft nog geen grip op krijgsmacht en dat moet zo blijven
In dit artikel:
Op 14 juni zag president Donald Trump in Washington een groots opgezet defilé voorbijkomen ter gelegenheid van de 250ste verjaardag van het Amerikaanse leger (en zijn eigen verjaardag). Waar eerdere plannen voor dergelijke shows in zijn eerste termijn werden tegengehouden door minister van Defensie James Mattis, heeft Trump zich inmiddels omringd met loyale functionarissen die de krijgsmacht dichter bij zijn politieke agenda willen brengen.
Minister Pete Hegseth, een uitgesproken voorvechter van een zogenaamd „warrior ethos”, riep ongeveer 800 generaals en admiraals samen op de mariniersbasis Quantico. Zijn optreden kenmerkte zich door harde retoriek en nadruk op uiterlijk en fysieke fitheid als selectiecriteria. Hegseth voert ook zuiveringen door: hoge officieren van verschillende afkomst werden ontslagen, transgenders werden geweerd en boeken met wat hij „woke”-ideeën noemt kregen een verbod. Bovendien schafte hij topadvocaten van de land-, lucht- en zeemacht aan, naar eigen zeggen om juridische hindernissen voor bevelen van de president weg te nemen.
Het artikel wijst erop dat Trump en zijn kring al grote stappen hebben gezet in het ondermijnen van twee van de drie machtsbronnen die autocraten gewoonlijk beheersen — inlichtingenorganisaties en het rechtssysteem — door die instellingen te politiseren en loyale aanhangers te plaatsen. De krijgsmacht vormde tot nu toe het laatste bastion dat trouw zweert aan de grondwet in plaats van aan de persoon van de opperbevelhebber. Tijdens zijn toespraak in Quantico probeerde Trump dat bastion te beroeren: hij waarschuwde voor een ‚vijand van binnenuit’ en stelde voor Amerikaanse steden als oefenterreinen te gebruiken. De aanwezige militairen reageerden opvallend terughoudend; Trump moest aanmoedigen tot applaus.
Het artikel waarschuwt dat het verschuiven van militaire taken van externe verdediging naar binnenlandse, politiek beladen missies het publieke vertrouwen in de krijgsmacht ernstig kan ondermijnen. Als voorbeeld van de nieuwe, minder terughoudende koers noemt het bericht ook een incident waarbij Trump zonder breed juridisch of militair toezicht vier Venezolaanse boten liet vernietigen, met tientallen doden tot gevolg — een optreden waarop onder meer vice-president JD Vance volgens het stuk ongevoelig reagereerde.
De conclusie is dat Quantico het nieuwe speelveld is waar Trump en Hegseth proberen de laatste institutionele controlemechanismen op het leger te breken, een ontwikkeling die volgens de auteur — een veiligheidsdeskundige — botst met het democratische principe van politieke neutraliteit binnen de strijdkrachten.