Trump haalt uit naar 'log en nutteloos' VN. Heeft hij een punt? 'Ze sturen alleen maar dure brieven'
In dit artikel:
Donald Trump maakte bij zijn komst naar het VN-hoofdkwartier in New York gebruik van kleine incidenten — een vastgelopen roltrap en een niet-werkende autocue — om in zijn toespraak de Verenigde Naties scherp aan te vallen. Volgens hem is de organisatie log en ineffectief: “Ze sturen alleen maar dure brieven en doen niks,” zei hij tijdens de Algemene Vergadering, die samenvalt met het tachtigjarig bestaan van de VN. Een groot verjaardagsfeest blijft uit omdat de organisatie kampt met forse financiële tekorten sinds de VS onder Trump betalingen sterk heeft teruggeschroefd.
De bezuinigingen zijn drastisch: plannen voor bijna zevenduizend ontslagen en honderden miljoenen euro’s aan kortingen moeten het gat dichten nu Amerika, dat ruim een kwart van het verplichte VN-budget voor zijn rekening nam, achterloopt met bijdragen. In New York zijn de effecten zichtbaar: haperende apparatuur, versleten meubilair en onafgewerkte plafonds geven het hoofdkwartier een verwaarloosde indruk — beeldvorming die Trump meteen uitbuitte om het nut van de organisatie ter discussie te stellen. Het Witte Huis eiste zelfs onderzoek nadat berichten circuleerden dat VN-medewerkers de roltrap bewust zouden hebben uitgeschakeld bij Trumps aankomst.
Oud-diplomaat Maarten van Rossum erkent delen van Trumps kritiek: de VN heeft aan inefficiënties en omvang terug te winnen, en de verdeling van de lasten tussen landen is scheef. Tegelijkertijd wijst hij op het dubbele gezicht van de organisatie: enerzijds diplomaten en luxueuze bijeenkomsten, anderzijds een groeiend gebrek aan slagkracht in een wereld waar samenwerking afneemt. Omdat de VN veel uiteenlopende taken uitvoert — van gezondheidscoördinatie tot vredesmissies — is het volgens Van Rossum essentieel scherpere prioriteiten te stellen en moeilijke keuzes te maken over wat behouden blijft.
Er is inmiddels een hervormingsplan aangekondigd, maar of dat voldoende is hangt af van structurele veranderingen en vooral van het herstel van de relatie met Washington. Van Rossum waarschuwt dat het afsluiten van de deur naar de VS contraproductief is: ondanks de tekortkomingen blijven Amerikaanse bijdragen en invloed onmisbaar voor het voortbestaan van het mondiale platform.