Trump en Poetin plannen nieuwe topontmoeting in Boedapest
In dit artikel:
President Trump en president Poetin voerden donderdag een meer dan twee uur durend telefoongesprek waarin ze onder meer spraken over mogelijke handel na een beëindiging van de oorlog in Oekraïne. Beide leiders stemden ermee in dat hun hoge diplomaten volgende week al vooroverleg voeren: de Verenigde Staten sturen minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, Rusland wordt vertegenwoordigd door Sergej Lavrov. Een geplande top tussen de twee presidenten staat vervolgens kort daarna in Boedapest op de agenda.
De keuze voor Boedapest is beladen. In 1994 ondertekende Oekraïne daar het Budapest Memorandum en deed afstand van zijn kernwapens in ruil voor garanties van veiligheid door Rusland, de VS en het VK — garanties die voor Oekraïne weinig waard bleken na de Russische annexatie van de Krim (2014) en de grootschalige inval van 2022. Hongarije, geleid door premier Viktor Orbán, verwelkomt de ontmoeting juist publiekelijk en profileert zich als bemiddelaar; Orbán zei te zullen overleggen met Poetin en noemde het initiatief een opsteker voor vredesgezinde mensen. Tegelijkertijd heeft Hongarije zich dit jaar teruggetrokken als lid van het Internationaal Strafhof (ICC). Daardoor is het arrestatiebevel dat het ICC tegen Poetin uitvaardigde wegens de gedwongen deportatie van Oekraïense kinderen voor Boedapest geen juridische belemmering meer voor een bezoek.
De aanstaande top wordt door deskundigen gezien als een nieuw hoofdstuk in de wisselwerking tussen Trump en Poetin. Eerdere ontmoetingen, zoals in augustus in Alaska, leverden geen doorbraak op en Trump houdt vast aan het streven Poetin en de Oekraïense president Zelensky samen te brengen aan tafel.
Tegelijkertijd zocht Zelensky vrijdag in Washington steun voor een omvangrijke wapen- en hulpdeal van ruim 90 miljard dollar, waaronder Tomahawk-kruisraketten en drones, en besprekingen met Amerikaanse energie- en defensiebedrijven om Oekraïne te helpen zijn beschadigde energiesector te herstellen. Tomahawks hebben grote reikwijdte en zouden Russische industrieregio’s diep binnen het land kunnen raken; Poetin waarschuwde dat leveranties zulke wapenmiddelen de dialoog met Rusland zouden schaden. Trump zei eerder mogelijkheden te zien voor levering, maar stelde later ook dat de VS hun eigen voorraden niet ‘‘kunnen uitputten’’.
Kortom: diplomatieke manoeuvres lopen parallel met wapenpolitiek. De geplande ontmoetingen in Boedapest en de overlegronde van hoge diplomaten kunnen zowel kansen als nieuwe spanningen opleveren, vooral gezien de symbolische en juridische gevoeligheden rond de locatie en de lopende discussie over zware wapens voor Oekraïne.