Trump en media knagen beide aan rechtsstaat

In dit artikel:

In de VS botst president Trump herhaaldelijk met de rechterlijke macht: diverse gerechtelijke uitspraken wezen zijn plannen af — van importheffingen en de bouw van een detentiecentrum voor asielzoekers in een gevaarlijk moerasgebied in Florida tot de uitzetting van asielzoekende kinderen naar Guatemala en de vraag of hij de Nationale Garde naar Los Angeles mocht sturen. Trump reageert met aanvallen op rechters, noemt hen partijdig en onbekwaam en lijkt bereid de conflicten naar het Amerikaanse Hooggerechtshof te brengen. Amerikaanse media anticiperen op dat traject met de gedachte dat een conservatieve meerderheid ongetwijfeld in Trumps voordeel zal oordelen.

De commentator waarschuwt dat zowel het directe beschuldigen van rechters door de president als het simplistisch afschrijven van rechters vanwege hun politieke kleur door media gevaarlijk is. Zulke reacties ondermijnen vertrouwen en respect voor de rechterlijke macht — een fundamentele pijler van de democratische rechtsstaat — en kunnen het gezag van de rechtspraak aantasten. De kritiek geldt niet alleen voor de VS: ook in Nederland komen laakbare verwijten tegen rechters voor (bijvoorbeeld het etiket „D66-rechters” of religieuze verwijten dat „het recht struikelt”), en ook daar tast minachting voor de toga de rechtsorde aan. De kernboodschap is dat politieke teleurstelling of mediakritiek de onafhankelijkheid en legitimiteit van de rechtspraak niet mag ondermijnen; het behoud van checks and balances is essentieel voor de stabiliteit van democratieën.