Trotse, krachtige vrouwen uit ons koloniale verleden krijgen een stem in niet zomaar een voorstelling
In dit artikel:
Forget to Remember brengt in en rond de Martinikerk in Groningen vergeten en onbekende vrouwenverhalen uit het koloniale verleden naar voren. Het tweedaagse onderdeel van het Sint Martinus Pronkjewailn-programma van Diaconie Groningen vond plaats op 11 en 12 november en combineert muziek, dans, vertelkunst en beeldende kunst om thema’s als onderdrukking, vergetelheid, trots en saamhorigheid te onderzoeken.
Het project is een meerledig programma van Sites of Memory, met een voorprogramma van X_Yusuf_Boss. Bij X_Yusuf_Boss werkten elf vrouwen in een viervoudige workshop aan een mix van dans en verhalen; hun oefenterreinen — ritmische slavenlopen en gedanste groepstrots — leverden het sterkste beeld op, al maakte de galm in de kerk verstaanbaarheid soms lastig. Sites of Memory bracht familiegeschiedenissen op meerdere plekken in de kerk en nam geen blad voor de mond over Groningen’s rol in de trans-Atlantische slavenhandel; ook de Martinikerk zelf wordt kritisch gezien in die historische context. Op creatieve wijze zoekt de voorstelling naar verbindingen, bijvoorbeeld door Gregoriaans te laten samensmelten met Afrikaans getinte zang.
Choreograaf Jomecia Oosterwolde, opgeleid bij Lucia Marthas, ontwierp een indringende openingsscène waarin vrouwen in een lange rij een golvende “zeetocht” afleggen — een visuele metafoor voor gedwongen overtochten naar onderhorigheid. Contrast wordt geboden door verhalen van vrouwen die op uiteenlopende manieren invloed hebben gehad: zo wordt Helena Pieters, een tot slaaf gemaakte vrouw van Celebes die na vrijlating toch in dienst- en affectieverhoudingen bleef, opgevoerd als stammoeder van families die later in de Groningse elite opklommen. Ook figuren als Aletta Jacobs komen voorbij als voorbeeld van doorbraak naar zelfstandigheid.
De muzikale hoogtepunten kwamen van Shishani, Belgisch–Namibische singer-songwriter, die zowel met gelaagde zang-samples als met elektrisch gitaarspel de voorstelling gedragen liet eindigen. Na de voorstelling is op het Martinikerkhof de installatie A Conversation With The Past For The Future van Judith Westerveld te zien: 158 hoog opgehangen doeken met vrouwenportretten en bijbehorende verhalen achter QR‑codes — een werk dat bij elke manifestatie wordt uitgebreid. Praktische informatie: voorstelling en installatie waren te zien in de Martinikerk/het Martinikerkhof; kaarten kostten circa 21 euro. Links voor meer informatie: diaconieinstad.nl en grandtheatregroningen.nl.