Troonrede klonk bijna als een smeekbede aan Kamer: help ons, anders valt het land stil

In dit artikel:

Bij de Troonrede in de Koninklijke Schouwburg op Prinsjesdag 2025 klonk de koning als het ware met een smeekbede richting Kamerleden: help ons nog iets voor elkaar te krijgen en stop met polariseren. Het demissionaire kabinet-Schoof — gevormd door VVD en BBB en met slechts 32 van de 150 zetels in de Tweede Kamer — heeft na de snelle val binnen een jaar weinig gerealiseerd en is nu afhankelijk van steun uit andere partijen om de komende maanden wetsvoorstellen door de Kamer te krijgen.

De koning benadrukte dat regeren slechts kan voor zover het parlement dat toestaat en wees erop dat de vorming van een nieuw kabinet nog ruim een half jaar kan duren, terwijl problemen van burgers geen pauze kennen. Mensen maken zich volgens hem vooral zorgen over inkomen, woningnood en veiligheid op straat. De toon van de toespraak was bescheidener dan vorig jaar: waar de vorige Troonrede vol ambitie en beloftes zat, was nu ruimte voor een impliciet verontschuldigen — interne ruzies binnen het vorige kabinet belemmerden eerder beloofde aanpak.

Polariserende retoriek baart zorgen: volgens de koning staan mensen steeds vaker vijandig tegenover elkaar — op straat, online, op universiteiten en in Den Haag — en wordt nuance verdrongen door uitersten. Het kabinet erkent dat het zelf ook aan die polarisatie bijdraagt en zegt bereid te zijn elkaar "op een volwassen manier de hand te reiken" om tot oplossingen te komen.

Belangrijke aandachtspunten blijven onopgelost: slachtoffers van de toeslagenaffaire zijn nog niet allemaal geholpen, de schade door gaswinning in Groningen is niet volledig hersteld en de veiligheid van kwetsbare groepen — van vrouwen op straat tot mensen met religieuze symbolen en LHBTI+-stelletjes — vereist actie. De koning formuleerde dat dit onacceptabel is en drukte de hoop uit dat er een gemeenschappelijke basis gevonden kan worden om vooruitgang te boeken.