Trend nachtvlinders laatste 10 jaar stabiel

In dit artikel:

Het CBS en De Vlinderstichting publiceren nieuwe cijfers over 719 macro‑nachtvlinders in Nederland over de periode 2014–2024. Op basis van gegevens van het meetnet — ruim 1.400 vrijwilligers op bijna 3.000 lichtval‑locaties — blijkt dat de totale biomassa van deze soorten over die tien jaar nagenoeg gelijk is gebleven, terwijl het totale aantal lichtjes is toegenomen. Dat duidt erop dat kleinere, veelvoorkomende soorten gemiddeld in aantal groeien, terwijl grotere, zwaardere soorten iets afnemen.

Van 90 algemeen voorkomende soorten is sinds 2014 een lichte plus zichtbaar; enkele grotere soorten die relatief veel bijdragen aan het gewicht, zoals huismoeder en zwarte‑c‑uil, laten juist dalingen zien. Minder voorkomende soorten (bijv. perzikkruiduil, lindepijlstaart) tonen vaker achteruitgang, wat past bij hun hogere kwetsbaarheid voor veranderingen in leefomgeving door intensief landgebruik en klimaatverandering.

Ruimtelijk zijn er verschillen: in stedelijke en agrarische gebieden blijven kenmerkende soorten overwegend stabiel of nemen iets toe, terwijl in bossen op zandgronden na 2020 aantallen van bossoorten afnemen — mogelijk door verdroging, verzuring en verminderde beschikbaarheid van voedselplanten. De monitoringsgegevens bestrijken vooral gebieden buiten beschermde natuur en vormen een relatief korte tijdreeks; vroeger plaatsvonde veranderingen (voor 2014) blijven daarmee onderbelicht. Bovendien zijn meetpunten schaars in open natuurtypen (duinen, heide, schrale graslanden), waar achteruitgang in zowel Nederland als Vlaanderen sterker lijkt.

Eerdere langlopende studies lieten in sommige natuurgebieden wel forse insecten‑ en nachtvlinderverliezen zien (bijvoorbeeld ~4% jaargemiddelde afname in één studie), en internationaal (VK) zijn over meerdere decennia aanzienlijke dalingen geregistreerd. De onderzoekers benadrukken daarom het belang van blijvende, grootschalige monitoring — inclusief in natuurgebieden — om trends beter te begrijpen en beleid gericht op behoud te onderbouwen.