Trekvogels uit koers tijdens EuroBirdwatch
In dit artikel:
Tijdens het 30e EuroBirdwatch-weekend — het jaarlijkse vogeltelmoment in het eerste weekend van oktober — zagen waarnemers langs de Nederlandse kust uitzonderlijk veel zeevogels vanwege storm Amy. Vogelbescherming Nederland organiseerde de tellingen; op bijna 60 telposten werden bijna 27.000 vogels van 164 soorten geregistreerd. Veel waarnemingen betroffen soorten die normaal ver op zee blijven of zuidwaarts trekken boven de Noordzee, zoals grauwe pijlstormvogels, diverse pijl- en stormvogels, en verschillende jagers.
De harde westenwind van Amy dreef trekvogels richting de Noordzeekust, wat spectaculaire observaties opleverde maar nadelige gevolgen heeft voor de vogels zelf. Door afdwalen van hun gebruikelijke route en hoge golven wordt voedsel vinden moeilijk en slinkt hun energievoorraad — voor sommige soorten kan dat verschil tussen overleven of sterven betekenen. Vogelbescherming waarschuwt dat door klimaatverandering dergelijke verstoringen mogelijk vaker zullen voorkomen.
Zeevogels domineerden de tellingen, maar ook enkele zangvogels zoals spreeuwen en graspiepers vlogen ondanks de storm verder; hun aantallen lagen echter veel lager dan normaal (spreeuwen worden bij EuroBirdwatch vaak in de honderdduizenden geteld). Door het slechte weer waren er dit jaar veel minder telposten actief dan gebruikelijk (ongeveer 60 tegenover normaal meer dan 150), en waren het totale aantallen vogels lager dan gemiddeld.
Opvallende Nederlandse waarnemingen dit weekend: 163 grauwe pijlstormvogels, 197 kleine jagers, 29 koereigers, meerdere soorten stormvogels en een reeks zeldzamere soorten zoals een kuifaalscholver, een kleinste jager en twee visarenden. Ook elders langs de Atlantische kusten werden veel en bijzondere zeevogels gemeld; in totaal deden 34 Europese landen mee en worden de Europese cijfers aan het eind van het weekend samengevoegd.
Het EuroBirdwatch-initiatief, sinds 1993 georganiseerd door BirdLife International en nationaal door Vogelbescherming, heeft naast tellingen ook een voorlichtingsopdracht: het vergroten van bewustzijn rond bedreigingen voor trekvogels — klimaatverandering, intensief landgebruik en illegale jacht — en het stimuleren van bescherming van broedgebieden, vliegkorridors, tussenstops en overwinteringsgebieden in het Middellandse Zeegebied en Afrika. De verzamelde waarnemingen worden ingevoerd via trektellen.nl en vormen belangrijke input voor vogelbescherming en onderzoek.