Trage overdracht gegijzelden wijst op strategie Hamas: 'Relevant blijven'
In dit artikel:
Hamas zegt meer tijd, gespecialiseerde machines en gereedschap nodig te hebben om dertien van de nog resterende lichamen van Israëlische gegijzelden uit het puin in Gaza te halen. Volgens de groep liggen sommige overblijfselen nog onder ingestorte gebouwen, andere zouden onbereikbaar zijn. Israëlische bronnen vertellen CNN dat inderdaad vijf lichamen verloren zouden zijn, maar dat Hamas over de locatie van enkele andere stoffelijke resten zou wéten en dat sommige resten binnen bereik liggen.
Deskundigen wijzen erop dat grootschalige verwoesting het terugvinden van lichamen extreem moeilijk maakt: het VN-satellietcentrum schatte recent dat circa 83 procent van Gaza beschadigd of verwoest is. Paul Aarts (Midden-Oostenexpert) en Peter Malcontent (universitair docent) noemen daarnaast logistieke en informatieve problemen: overledenen of leden die wisten waar resten waren, kunnen zelf zijn omgekomen, en stoffelijke resten kunnen over verschillende Hamas-cellen verspreid liggen.
Analisten zoals Noa Schonmann zien ook een politieke laag: het uitstellen van overdracht kan een bewuste onderhandelingsstrategie zijn. Nu Hamas de laatste levende gegijzelden heeft vrijgelaten, is het behoud van een rol in de gesprekken over de tweede fase van het bestand voor de beweging van belang. Zolang Israël iets van Hamas nodig heeft – en zolang Hamas aan tafel zit – behoudt de organisatie invloed op de uitkomst van discussies over bestuur en demilitarisering van Gaza. Volgens Malcontent zal Hamas mogelijk proberen via niet-officiële, maar sympathiserende tussenpersonen invloed te blijven houden.
Als Hamas niet alle lichamen uitlevert, zou dat het akkoord schenden en de kans op een hervatting van vijandelijkheden vergroten. Dat past volgens Aarts in een bredere dynamiek: Israël zoekt redenen om de operatie voort te zetten, onder meer vanwege binnenlandse druk op premier Netanyahu van zijn ultrarechtse coalitie om hard te blijven optreden. Tegelijkertijd wil Netanyahu rekening houden met de publieke steun voor het bestand en met verkiezingsoverwegingen. Internationale politiek speelt ook mee: president Trump heeft er volgens de experts belang bij het bestand te laten voortduren, omdat dat hem als vredestichter kan profileren, en zijn steun kan Netanyahu afremmen om het akkoord snel te laten ontsporen.