Topontmoeting in Witte Huis verloopt gemoedelijk en eindigt met telefoontje naar Poetin, maar wat nu?
In dit artikel:
Gisteren ontvouwde zich in het Witte Huis een belangrijke top over de toekomst van de oorlog in Oekraïne: de Amerikaanse president Donald Trump ontving de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en zeven Europese leiders in Washington om te praten over hoe het conflict met Rusland kan worden beëindigd. Tot de aanwezigen behoorden onder meer voorzitter Ursula von der Leyen, de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, de Italiaanse premier Giorgia Meloni, de Britse premier Keir Starmer, minister-president Mark Rutte en de president van Finland Alexander Stubb.
Het bezoek begon met een persoonlijk gesprek tussen Trump en Zelensky, dat ontspannen van toon was: beide leiders lachtten en wisselden complimenten uit tijdens een kort persmoment in het Oval Office. Zelensky bedankte de Verenigde Staten expliciet voor hun inspanningen om naar een vredesakkoord toe te werken.
Centraal in de vervolgbesprekingen stonden voorstellen voor veiligheidsgaranties voor Oekraïne en de kwestie van mogelijke territoriale concessies. Volgens Amerikaanse berichten zou Europese steun concrete garanties bieden, terwijl de VS een coördinerende rol op zich zou nemen. Er wordt gewerkt aan een plan dat vier onderdelen bevat: een militaire aanwezigheid, verbeterde luchtverdediging, verdere bewapening van Oekraïne en controle op vijandelijkheden langs de grens met Rusland; een taskforce onder leiding van Marco Rubio wordt genoemd als motor achter dat plan.
De optie om Oekraïens grondgebied af te staan kwam eveneens aan de orde. Rusland, via president Vladimir Poetin, stelde voor dat Oekraïne de Donbas-regio opgeeft in ruil voor een bevriezing van de frontlijn in het zuiden (Zaporizja en Cherson). Zelensky wees op constitutionele beperkingen maar sloot alle opties niet volledig uit; Europese leiders wezen het voorstel scherp af en benadrukten dat zij geen precedent willen scheppen voor territoriale concessies.
Daarnaast werd gesproken over een omvangrijke wapendeal: Zelensky noemde een mogelijk akkoord ter waarde van circa 90 miljard dollar, inclusief levering van Amerikaanse wapens en luchtverdedigingssystemen. De VS zou ook een belang kunnen verwerven in Oekraïense droneproductie, die sinds het begin van het conflict sterk is gegroeid.
Na afloop presenteerden zowel Europese leiders als Trump de bijeenkomst als constructief. Trump voerde daarna telefonisch overleg met Poetin en werkt aan een mogelijke top waarbij Poetin en Zelensky samenkomen — met Trump als gastheer. Zelensky staat open voor zo’n ontmoeting, maar het is onduidelijk of Poetin zal instemmen. De gesprekken vormen een volgende stap in pogingen om van diplomatie gebruik te maken om de oorlog te de-escaleren, maar veel details en formele afspraken blijven nog onbeslist.