Thuiswerkers en ict'ers zitten het meest: 'Over 15 jaar tsunami aan ongezonde mensen'
In dit artikel:
Nederlandse werknemers zitten nog steeds veel: het CBS meldt dat wij gemiddeld 8,8 uur per werkdag zittend doorbrengen. Die tijd bestaat volgens de meest recente cijfers uit circa 4,5 uur zitten tijdens het werk, ongeveer 1 uur in vervoer naar en van het werk en gemiddeld 3,3 uur ontspannend zitten thuis. Het beeld verandert weinig; in 2019 lag het gemiddelde al op 8,6 uur.
De gevolgen zijn flink: volgens de Beweegalliantie sterven jaarlijks meer dan zesduizend mensen door bewegingsarmoede en 65% van de werkenden ervaart klachten aan het bewegingsapparaat. Langdurig veel zitten vergroot ook het risico op hart- en vaatziekten, type 2‑diabetes en sommige vormen van kanker.
Waarom lukt minder zitten moeilijk? Deskundigen wijzen op menselijk gedrag: zitten levert direct comfort en weinig directe beloning, terwijl de negatieve effecten pas over jaren zichtbaar worden. Daardoor is het lastig gewoonten structureel te veranderen. Daarnaast speelt het type werk een grote rol: ict’ers zitten het langst op de werkvloer (gemiddeld 7,1 uur zitten tijdens het werk), gevolgd door administratieve en bedrijfseconomische functies. Werknemers in dienstverlening, horeca en schoonmaak zitten veel minder (gemiddeld rond 1,1 uur). Thuiswerkers zitten aanzienlijk langer dan mensen op locatie (6,3 uur vs. 3,0 uur per dag) en wie veel achter een beeldscherm zit (6+ uur) brengt gemiddeld 6,8 uur zittend door.
Fysieke conditie neemt trouwens al vanaf je dertigste elk decennium met ongeveer 10% af; wie nu laag instapt, kan op oudere leeftijd veel beperkingen ervaren. Experts waarschuwen dat bij ongewijzigd gedrag de samenleving de komende vijftien jaar voor grote gezondheidsproblemen en extra kosten komt te staan: meer ziekteverzuim, chronische aandoeningen en zorguitgaven.
Werkgevers investeerden wél in oplossingen (zit-stabureaus, bureaufietsen), maar onderzoek van Motivaction/TNO toont dat 71% van de zit‑sta-meubels nauwelijks wordt gebruikt. Wandelvergaderingen en structurele beweging tijdens werktijd blijven zeldzaam.
Kortom: het probleem is breed en gedrags- én organisatiegebonden. Effectievere aanpakken zijn nodig: activiteiten integreren in de werkdag (micro‑pauzes, staand werken, wandelvergaderingen), werkplekbeleid dat bewegen stimuleert, en verbetering van thuiswerkroutines. Alleen incidenteel sporten ’s avonds biedt onvoldoende compensatie voor langdurig zitten.