'The 24' staan al zeven jaar terecht voor mensensmokkel - in werkelijkheid redden ze vluchtelingen van een verdrinkingsdood
In dit artikel:
Op het eiland Lesbos staan 24 vrijwilligers, hulpverleners en reddingswerkers terecht omdat de Griekse staat hun levensreddende hulp aan bootvluchtelingen als misdrijf bestempelt. De vijfde zitting in deze zaak vond plaats op 4 december 2025; de rechtszaak sleept al zeven jaar voort en trok nu uitzonderlijk veel internationale aandacht. De aanklagers eisen voor de verdachten straffen tot twintig jaar gevangenis.
De groep, internationaal bekend als “The 24 of Lesvos”, bestaat uit eilandbewoners en buitenlandse activisten die vanaf 2016 betrokken waren bij het uitdelen van voedsel, droge kleren en medische hulp en soms mensen uit woelige zeeën redden. Velen werkten voor de kleine non-profit ERCI (Emergency Rescue Center International). Volgens justitie vormen hun reddingsacties bewijs van mensensmokkel; ERCI zou een criminele organisatie zijn en fondsenwerving voor die organisatie wordt gezien als witwassen. Die opeenvolgende redenering wordt door mensenrechtenorganisaties en juridische waarnemers als absurd bestempeld.
De zaak kent een lange reeks procedurefouten: ontbrekende stukken in de aanklacht, het ontbreken van verplichte vertalingen en tolken, en verkeerde bevoegdheidsaanwijzingen. Desondanks hielden de autoriteiten het proces in stand, tot groot onbegrip van internationale waakhonden. De speciale VN-rapporteur over mensenrechten noemde de aanpak “to a shocking degree” problematisch. Vijf van de verdachten hebben al in 2018 maanden in voorarrest gezeten.
Het politieke klimaat speelt een grote rol. Recente wetswijzigingen onder minister voor asiel en migratie Thanos Plevris maakten het verblijf van migranten zonder papieren strafbaar, waardoor hulpverlening aan ongedocumenteerden ook risicovoller werd. Plevris behoort tot de conservatieve machtsbasis van premier Kyriakos Mitsotakis, wiens kabinet sinds 2015 strenger optreedt tegen migratie. Critici noemen de zaak exemplarisch voor een bredere trend van het “criminaliseren van solidariteit” in Griekenland en daarbuiten.
Tijdens de zitting bleek de bewijsvoering van de aanklager zwak: een belangrijke getuige van de havenpolitie kon zijn aantijgingen niet hardmaken en kreeg het in de rechtszaal zwaar. Emotionele getuigenissen van familieleden van de verdachten maakten de menselijke tol zichtbaar: nachtmerries, depressie en langdurige onzekerheid over toekomst en reputatie. De rechtszitting werd voortijdig geschorst en wordt voortgezet op 15 en 16 januari.
De zaak heeft behalve juridische ook symbolische betekenis: ze legt de spanningen bloot tussen staatsbeleid dat migratie criminaliseert en burgers die in nood hulp bieden. Voor veel betrokkenen staat meer op het spel dan hun vrijheid; het gaat om de vraag of hulpverleners in de toekomst nog zonder angst reguliere levensreddende taken kunnen blijven verrichten.