Terwijl Elvis Afrifa sprint op de WK atletiek, zoekt zijn broer Dan naar zichzelf in Japan
In dit artikel:
Schrijver Dan Afrifa reist naar Japan om zijn broer Elvis te steunen, die op de WK atletiek in Tokio uitkomt op de 100 meter en de 4x100 meter. De trip is tegelijk een sportreis en een persoonlijke zoektocht: Afrifa wil uit een patroon van zelfdestructie en cynisme stappen en hoopt in het verre Oosten zichzelf te hervinden.
Bij aankomst voelt hij zich aanvankelijk verdwaald en eenzaam tussen Tokio’s neonlichten. Als niet-toegeweide anime-fan heeft hij moeite met het consumentisme rondom prullaria en toeristische attracties en botst hij met taalbarrières — een eenvoudig dieetprobleem met sesamzaad wordt een communicatie-doolhof waarvoor hij Google Translate en ChatGPT moet inzetten. Die afstandelijkheid werkt als spiegel: hij herkent bij zichzelf verlegenheid en een neiging tot isolement.
Terwijl Elvis zich na een slechte start toch naar de halve finales van de 100 meter knokt — een prestatie waarmee hij de eerste Nederlandse man sinds 2011 is op dat WK-niveau — leert Dan zich overgeven aan Tokio. Hij sluit aan bij het massatoerisme op het Shibuya-kruispunt, poseert bij Hachiko en een Femke Bol-billboard, proeft matcha lattes en koopt impulsief een Paris, Texas T-shirt uit liefde voor de gelijknamige film over een eenzame man. Die kleine overgave aan plezier blijkt een effectief medicijn tegen zijn melancholie.
Zijn aanwezigheid in de Japanse media wordt onverwacht bevestigd wanneer een kort gesprek bij een cultureel festival, vertaald met tools, de volgende dag in een grote Japanse krant verschijnt. Elvis mist later de finale, maar omdat de estafette pas later is, neemt Dan de shinkansen naar Kioto. Daar duikt hij in de lokale praktijk: een onsen-bezoek verloopt met een gênante misser rond schoenen en kleedkameretiquette, maar ook met momenten van verbinding dankzij behulpzame medebezoekers. Een toevallige ontmoeting met twee Texanen — één van wie eerder de schietpartij in zijn buurt wilde ontvluchten — maakt indruk en toont hoe westerlingen Japan vaak als veilige, speelse ontsnapping ervaren.
Tijdens de reis leest Afrifa Annejet van der Zijls nieuwe Siebold-biografie De zwevende wereld, die hem helpt Japan minder eendimensionaal te zien dan als puur commercieel paradijs. Ook Paulien Cornelisses benadering van Japan in kleine stukjes helpt hem begrip te krijgen voor de culturele oorsprong van animatie en manga, waardoor zijn aanvankelijke veroordeling van Pokémon- en animefans verzacht.
Uiteindelijk verandert de reis Afrifa’s houding: hij geeft zijn vroege cynisme op en omarmt weer eenvoudige genoegens — van het verzamelen van Pokémonkaarten tot het openlijk tonen van vrolijkheid. Hij keert terug naar Tokio met een Pikachu-knuffel aan zijn koffer en de bereidheid om supporter te zijn, blijer en minder gereserveerd dan bij vertrek. De reis naar Japan functioneert dus zowel als familiebezoek bij een topsporter als als therapeutische vakantie waarin contact, nieuwsgierigheid en kleine belevenissen hem dichter bij zichzelf brengen.